Nghĩ về việc nghĩ
-
-:
- Chúng ta không quen thuộc với luỹ thừa
- Chuyên nghiệp (professional) và chuyên gia (expertise) là hai vấn đề khác nhau
- Chúng ta săn tìm và tích trữ thông tin giống như săn tìm và tích trữ lương thực
- Cách nhanh nhất để tìm được thứ ta cần khi ta không biết từ khoá chính xác của nó là đọc các bài tổng quan
- Con người cố gắng nhìn ra mẫu hình, kể cả khi đó chỉ là sự ngẫu nhiên
- Con người thường cố gắng tìm ra mẫu hình, kể cả khi nó không có ở đó
- Khai vấn là để kích thích suy nghĩ, còn tư vấn là đưa ý kiến của mình
- Hiểu biết không chỉ để mình làm một cái gì đó, mà còn để mình không làm một cái gì đó
- Knowledge forms when we accumulate, mix, connect and visualize information
- Những vị trí tiêu đề xuất hiện
- Sự chuyên gia (expertise) đến từ việc nhìn ra mẫu hình
- Tư duy gặng xét (critical thinking) đòi hỏi ta phải bảo vệ những luận điểm ta thấy chưa được bảo vệ thoả đáng
- Quy trình xử lý dữ liệu cho PKM và phát triển sản phẩm là giống nhau, nhưng từ dữ liệu ra insight rồi làm gì với insight đó là khác nhau
- Đào tạo (teaching, training) là để lấy kiến thức, quy trình, còn huấn luyện (coach) là để ra sản phẩm
- ❓Essence có phải là sự trừu tượng hoá không?
-
Bản thể luận:
- A problem well stated is half solved
- Giả định đến từ trực giác
- Chúng ta thường nhìn hiện tại và tương lai bằng những khái niệm học trong quá khứ
- Mọi thứ luôn nằm ở chỗ cuối cùng bạn tìm thấy nó
- Tư duy phi tuyến
- Việc hướng đến sự ngăn nắp là đang hướng đến việc tạo ra một thế giới trong đầu
- Dữ liệu không phải thông tin, thông tin không phải kiến thức, kiến thức không phải hiểu biết, hiểu biết không phải thông thái
- Những câu chuyện kể ra có quyền lực tạo thành thực tại
- Sử dụng nhiều ẩn dụ khác nhau sẽ cho ta thấy vật thể tốt hơn
- Hoán dụ giúp ta vẽ được những thứ trừu tượng
- Siêu vật là những vật mà ta khi ta chạm vào những vị trí khác nhau của nó thì không thấy sự liên quan giữa chúng, làm ta nghĩ chúng là những vật khác nhau
- Ta mô phỏng thế giới qua những vật thể
- Xong hạn chót này thì sẽ tới hạn chót khác
- Thứ làm tốt công việc của mình là thứ ta không nhận ra sự tồn tại của nó
- Sự khác biệt giữa con người và mô hình ngôn ngữ lớn là con người có niềm tin và có thể kiểm chứng niềm tin từ môi trường bên ngoài
-
Gánh nặng nhận thức, thiết kế:
- Chi phí chuyển đổi giữa lập trình và nghiên cứu là lớn
- Bản chất của việc hợp tác xã hội không nằm ở mỗi chuyện làm nhẹ gánh nặng của nhau, mà còn là chuyện sắp xếp làm sao để có thể đẩy gánh nặng sang cho nhau mà không ai cảm thấy áy náy
- Có những câu hỏi ta rất muốn có câu trả lời nhưng mãi mà vẫn chưa đi google
- Mỗi một thắc mắc đều làm tăng thêm khối lượng nhận thức mà chúng ta có trong tâm trí, qua đó làm phân tán sự tập trung của ta khỏi thứ mà ta định làm
- Nội việc đặt câu hỏi thôi đã đủ áp lực rồi, chứ đừng nói đến việc đi google hay đặt câu hỏi tốt hơn
- Con người dường như không được thiết kế để quá trình hỏi trở nên dễ dàng
- Chúng ta không chọn phương án tối ưu khi chọn sai cũng chẳng hại gì
- Các tập quán chung giúp người dùng sử dụng web dễ dàng hơn, còn thôi thúc sáng tạo khỏi lối mòn đó là mãnh liệt
- Công việc làm slide ít khi nào được gộp vào trong công việc sản xuất nội dung
- Kể cả khi ta biết một trang web trả lời câu hỏi cho ta, thì việc đọc cũng nhức đầu
- Một trang web giúp người dùng tới ngay được nơi họ cần đến làm họ cảm thấy mình có thêm tính tự chủ
- Link gây xao nhãng
- Logo nên được thiết kế một cách độc lập với môi trường, vì nó sẽ được sử dụng ở bất kỳ môi trường nào
- Người dùng bấm bao nhiêu lần cũng được, miễn là tự tin mình đang đi đúng hướng
- Slide nhiều chữ thì không hấp dẫn
- Trải nghiệm trên web giống như trải nghiệm đến một nơi xa lạ
- Tính khả dụng liên quan đến con người và cách họ hiểu và sử dụng mọi thứ, chứ không phải liên quan đến công nghệ
- Vì ta thường cần người khác cho ý kiến về suy nghĩ của ta, nên ta thường không cho được người khác ý kiến về suy nghĩ của họ
- Việc chất vấn quan điểm của mình dễ dàng hơn nhiều khi có ai đó nói ra sự chất vấn đó
- Ta dường như khó có thể chuyển trạng thái từ việc đọc lướt sang việc đọc cẩn thận một cách suôn sẻ và tự nhiên
- Việc mò mẫm vui, đỡ phải nghĩ và thường là hiệu quả hơn là đọc hướng dẫn cẩn thận
-
Khoa học nhận thức:
- Có sự chênh lệch về sự thoải mái trong việc hỏi và việc trả lời
- Não con người thay đổi rất chậm
- Lặp lại theo khoảng (spaced repetition)
- Hiểu biết sâu làm ta thấy khoái cảm
- Các nghịch lý tạo ra bất hoà nhận thức
- Càng mất nhiều ta càng học nhiều
- Bất hoà nhận thức giúp chúng ta hiểu sâu sắc hơn
- Cảm xúc không chỉ khiến ta nhớ tốt hơn, mà còn điều hướng những suy nghĩ tự động
- Sự lập luận không được tiến hoá để có quyết định tốt hơn, mà để có quyết định nhiều người đồng ý nhất
- Thay vì suy luận để đi tới kết luận, chúng ta thường dùng kết luận để suy luận
- Sự suy luận (reasoning) là việc đưa ra những thông tin mới từ những thông tin đã có một cách có ý thức
- Trong hoạt động nhóm, thiên kiến xác nhận giúp giảm gánh nặng suy nghĩ mà vẫn đảm bảo mọi lập luận được trình bày và cân nhắc
- Việc con người không thường xuyên suy luận tốt dường như là một sự sắp đặt có chủ ý của tiến hoá
- Tiếng Việt rất không thuận lợi cho việc tìm hiểu các mức độ nhận thức
- Trực giác là việc đi tới kết luận mà không thông qua suy luận
- Sự trì hoãn giúp giảm những hệ quả không lường trước được
- Việc trì hoãn giúp đánh giá được mức độ quan trong
- Di sản nhị nguyên của Descartes vẫn còn được sử dụng
- Chúng ta sống bằng ẩn dụ
- Các ẩn dụ tri nhận cơ bản dựa trên mối tương quan của cơ thể và xung quanh
- Ẩn dụ được nhúng trong các neuron não. Chúng tồn tại dưới dạng vật lý
- Ẩn dụ làm tô đậm những tính chất được chia sẻ, và ẩn đi những tính chất không được chia sẻ
- Ẩn dụ là nền tảng của mọi suy nghĩ và lập luận
- Trực giác là việc nhìn ra mẫu hình không hơn không kém
- Việc nhìn ra mẫu hình cần những kiến thức có cấu trúc được lưu trong trí nhớ dài hạn
- Đường cong trí nhớ
-
Môi trường nghĩ, nhận thức tăng cường:
- Công cụ không chỉ là cách để đạt mục tiêu nhanh hơn, mà còn thay đổi tư duy của chúng ta
- Các công ty ít có lợi trong việc đầu tư nghiên cứu môi trường tư duy
- Công cụ là sự nối dài của cơ thể
- Explorable explanation phù hợp cho các trình bày liên quan chặt chẽ đến toán hơn
- Hmm…Because…So now…
- Hành vi và phản ứng là những thứ native trong môi trường máy tính
- Môi trường nghĩ là nơi ta có thể có những loại suy nghĩ mới, những suy nghĩ mà trước đây ta không thể hình thành
- Môi trường nghĩ, nhận thức tăng cường
- Các bảng tin làm mình cảm giác ai cũng thấy giống mình
- Một môi trường nghĩ thực sự mới là nơi chỉ việc dùng nó thôi sẽ thay đổi cả cách nghĩ của toàn bộ một nền văn minh
- Những công cụ nghĩ tốt đa phần là sản phẩm phụ của những nỗ lực giải quyết những vấn đề nghiêm túc
- Thiết kế trải nghiệm người dùng
- Powerful medium enables powerful representations
- Thật khó để nghe thấy chính mình nghĩ
- Việc dùng game hoá để giải thích có một bất lợi là các công ty làm game tập trung vào việc tạo ra game có tính giải trí hơn là việc giải thích
- Essence của một cuốn sách chính là mục lục của nó
- Collecting material feels more useful than it usually is
- Cần những cách lưu dữ liệu khác nhau cho việc họp, nghiên cứu và quản lý dự án
- Evergreen notes biến ý tưởng trở thành đối tượng để mình thao tác
- Evergreen giúp tăng khả năng nhìn thấy được mâu thuẫn
- Ghi chép tay creates a tactile information recall
- Ghi chép thứ mình nhớ kém
- Giàn giáo nhận thức cần phải tuỳ biến với quá trình hiểu biết của người dùng
- Khu vườn số luôn phát triển và thay đổi. Nó không bao giờ có trạng thái xong
- Ta thường không sẵn sàng để đọc một tài liệu khi ta mới thấy nó
- Tiếng Anh càng làm mình muốn đọc lướt hơn
- Tóm tắt nội dung bài giảng, dùng bút đánh dấu đoạn văn bản quan trọng khi đọc sách, đọc đi đọc lại một chương sách hoá ra lại là những cách không mang lại mấy hiệu quả về ghi nhớ
- Ý tưởng nếu không ghi lại ngay sẽ quên rất nhanh
- Việc thu thập tài nguyên tạo cảm giác hữu ích hơn là thực sự hữu ích
- Đọc lướt không giúp ta tiếp thu được gì cả
- In nghiêng câu trích dẫn thay vì để vào trong ngoặc kép làm câu văn tự nhiên hơn
- Giấy và bút không thể hiện hành vi của hệ thống đang được nghiên cứu
- Lectures, as a format, are shaped as if tranmissionism were true, so lecturers mostly behave as if it were true
- Mua sách giấy
- Một văn bản không phải chỉ để truyền đạt thông tin hay hiểu biết, mà còn nên trở thành một sân chơi cho người đọc khám phá
- Sự phát minh của việc viết phát minh ra việc lập luận
- Sự phát minh ra ký hiệu phát minh ra toán học hiện đại
- Một văn bản không nên chỉ là thứ để truyền đạt thông tin hay hiểu biết một chiều và thụ động, mà còn nên trở thành một sân chơi cho người đọc khám phá
- Viết cho phép ta nghĩ về sự nghĩ
- Ta không tận dụng hết được môi trường máy tính khi chỉ bắt chước môi trường giấy
- Viết làm suy nghĩ không còn là vô hình
- Việc rút gọn cả bài thành câu tóm tắt chỉ có tác dụng khi mình hiểu dược những khái niệm quan trọng trong bài
- Đọc mục lục một cuốn sách thì đơn giản, nhưng có thể truy xuất được điều mình cần và vận dụng nó một cách hiệu quả thì phải đọc cả cuốn sách
- Đồ thị giúp ta thấy được mẫu hình
-
Ngôn ngữ, ngoại ngữ, dịch thuật:
Cập nhật lần cuối :
27 tháng 11, 2023
Tạo : 1 tháng 5, 2023
Tạo : 1 tháng 5, 2023