Học là quá trình cấu trúc hoá những thứ phi cấu trúc

“Vấn đề có cấu trúc” và “vấn đề phi cấu trúc” được phân biệt bằng mức độ hiểu biết của người giải quyết vấn đề về cấu trúc, quy luật, quy tắc, khái niệm và tham số của các vấn đề đó.

Một vấn đề sẽ là “có cấu trúc” nếu người giải quyết nó đã hiểu rõ về “cơ chế” phát sinh vấn đề, rằng vấn đề này được cấu thành hay tạo ra bởi các tham số hay yếu tố nào, các yếu tố ấy vận hành và tương tác với nhau theo quy luật ra sao, và áp dụng cách tiếp cận bài bản nào để giải quyết được vấn đề này. Ví dụ, vấn đề “máy tính không vào được Windows” là một vấn đề “có cấu trúc” đối với một người chuyên sử chữa máy tính, bởi vì người đó hiểu rõ các cơ chế nào dẫn đến việc máy tính không vào được Windows, và từ đó dễ dàng xác định ra nguyên nhân (có thể chỉ do lỏng RAM mà thôi).

Ngược lại, một vấn đề sẽ là “phi cấu trúc” nếu người giải quyết nó chưa hiểu rõ về “cơ chế” phát sinh vấn đề, chưa hiểu rằng vấn đề đó được cấu thành bởi các yếu tố hay khái niệm nào nào, chưa hiểu rằng vấn đề đó tuân theo quy luật hay nguyên tắc nào. Ví dụ, vấn đề này “máy tính không vào được Windows” kia cũng có thể là “phi cấu trúc”, nếu người xử lý nó không hiểu gì về cơ chế vận hành hay cơ chế khởi động của Windows.

Như vậy, việc vấn đề là “có cấu trúc” hay “phi cấu trúc” phụ thuộc vào kiến thức của người xử lý vấn đề. Tương ứng với vấn đề có cấu trúc và vấn đề phi cấu trúc, chúng ta có các cách tiếp cận có cấu trúc (structured approach) và cách tiếp cận phi cấu trúc (unstructured approach). Với vấn đề có cấu trúc, người giải quyết đã hiểu về cơ chế của nó rồi, nên họ chỉ cần tuân theo đúng một lộ trình đã được vạch ra từ trước cho cơ chế đó là sẽ giải quyết được vấn đề – đây là cách tiếp cận có cấu trúc. Với vấn đề phi cấu trúc, người giải quyết phải thực hiện việc “học” (khám phá vấn đề) trước khi giải quyết, hoặc đồng thời với việc giải quyết – đây là cách tiếp cận phi cấu trúc.
Nguồn:: Tiếp cận có cấu trúc và tiếp cận phi cấu trúc: Bạn chọn con đường nào? – Long D. Hoang

Mental model là những niềm tin của người dùng vào hệ thống
Hiểu biết sâu làm ta thấy khoái cảm
Công việc khai phá và công việc khai thác