logo
Obsidian, quản lý dự án và công cụ nghĩ
Có nhiều cách mà con người dùng để thoát ra khỏi sự phức tạp
Initializing search
    Tải bản đầy đủ chức năng
    • 🌟 Mở đầu
    • ⚔️ Hướng dẫn Obsidian và Git
    • ⚡Hiểu biết sâu
    • 📐 Dự án
    • 📜Tài nguyên
    Tải bản đầy đủ chức năng
    • 🌟 Mở đầu
    • ⚔️ Hướng dẫn Obsidian và Git
      • 1 Làm quen với Obsidian
        • 1.1 Tạo vault mới
        • 1.3 Tạo liên kết➡️
        • 1.3 Tạo liên kết
        • 1.4 Xem và chỉnh sửa nội dung
        • 1.6 Tìm hiểu tự do➡️
        • 1.6 Tìm hiểu tự do
          • Bật sidebar
          • Chèn ảnh. Chèn đoạn văn từ ghi chú khác
          • Khám phá canvas
          • Mở bảng lệnh
          • Thu gọn
          • Tạo tên phụ cho từng ghi chú
          • Đổi giao diện
          • 📖 2 chế độ chỉnh sửa nội dung
      • 2 Xây dựng dự án với plugin
        • 2.1 Cài plugin
        • 2.2 Tạo biến và dùng biến với (Dataview tập 1)
        • 2.3 Truy vấn dữ liệu (Dataview tập 2)
        • 2.4 Tạo mẫu ghi chú (Templater)
        • 2.9 Tìm hiểu tự do
          • 2.2 Gán biến
          • 2.3 Dùng Project
          • Dùng Database folder
      • 4 Du hành thời gian với Git
        • 4.1 Khám phá cây lịch sử
        • 4.2 Cài đặt Git và GitKraken
        • 4.3 Lưu dữ liệu mới (commit)
        • 4.4 Mở dữ liệu cũ (checkout)
        • 4.5 Tạo nhánh (branch)
        • 4.6 Chuyển nhánh (switch)
        • 4.7 Nhập nhánh (merge)
          • Reset
          • Tạo token trên GitHub
      • 5 Làm việc cùng nhau
        • 5.1 GitHub là gì
        • 5.2 Tải mới toàn bộ kho dữ liệu (clone)
        • 5.3 Đẩy dữ liệu mới lên (push)
        • 5.4 Kéo dữ liệu mới xuống (pull)
        • Tại sao không dùng Syncthing mà phải dùng Git để đồng bộ dữ liệu
          • Tài liệu đọc thêm về Git
          • 📖 Remote, upstream, origin
        • GitHub Mkdocs Publisher
      • Các bài học nâng cao
        • Excalidraw Để chèn một phần của hình ảnh, dùng dấu mũ rồi thêm area
          • 1. Dùng plugin mẫu
          • 2. Nhập môn TypeScript
          • 📖 Nodejs và Electron
        • Untitled
      • 💎 Giới thiệu về Obsidian
          • Obsidian lưu dữ liệu trên máy của người dùng
          • Obsidian lưu dữ liệu ở định dạng đơn giản
          • Văn bản thuần là dạng tổ chức dữ liệu đơn giản nhất
          • Đơn vị nhỏ nhất của Obsidian là file, không phải block
            • Có thể dùng kết hợp Obsidian với các giải pháp xử lý dữ liệu khác
            • Cộng đồng Obsidian rất mạnh
            • Khả năng tuỳ biến của Obsidian rất cao
            • Obsidian có thể tạo biến tại bất cứ vị trí nào trong ghi chú
            • Obsidian cực kỳ dễ mở rộng tính năng
            • Obsidian không gọi vốn để theo đúng định hướng của mình
            • Obsidian miễn phí, không có chức năng nào phải trả tiền hay tính theo đầu người
            • Obsidian phù hợp cho các dự án nhỏ, không có nhiều tiền
            • Obsidian xem liên kết là công dân hạng nhất
            • Ý tưởng logo là cục đá đang được đẽo gọt, hàm ý ❝You shape your tools, and they shape you❞
            • Đồ thị mạng lưới giúp thấy được bức tranh tổng thể
            • Obsidian khó tạo liên kết hai chiều được
            • Obsidian không mạnh về quản lý tác vụ
            • Obsidian không sử dụng dữ liệu dạng bảng
            • Việc hợp tác qua mạng trên Obsidian tốt nhất là qua Git
          • Chơi game
          • Kho dữ liệu cá nhân
          • Kho tài nguyên cộng đồng
          • Nghiên cứu
          • The Mirage Island
          • Quả Cầu
          • Quản lý mối quan hệ
        • Theo tính năng của plugin
            • Ghi chú trên YouTube
            • Chỉnh sửa ghi chú
            • Tạo nút
            • Vẽ đồ thị
            • Chèn bản đồ
            • Kết nối dữ liệu với Trello, Notion, Discord
            • Slide
            • Tạo bảng
            • Xuất bản trên web
    • ⚡Hiểu biết sâu
        • Công nghệ mới đem lại thêm lựa chọn cho người làm chính sách
        • Lập trình là việc hướng dẫn máy làm theo đúng ý mình, chứ không phải chỉ mỗi viết code
        • Người không làm lĩnh vực lập trình không được tạo điều kiện để trưởng thành về mặt quản trị dữ liệu
        • Tự động hóa là bản chất của ngành phần mềm. Cái gì phải làm thủ công thì nó là bug
        • Việc lưu trữ dữ liệu tại máy cá nhân và ở định dạng đơn giản sẽ giúp người dùng quen thuộc hơn với việc lập trình
        • Việc đổi mới sáng tạo bắt đầu bằng việc mỗi người có thể tự mình điều khiển được máy tính, chứ không phải có thêm một sản phẩm no code hay AI nữa
        • Dữ liệu, AI
          • 4 cấp độ phân tích dữ liệu: mô tả hiện tượng, lý giải nguyên nhân, dự đoán kết quả, đề xuất hành động
          • Dữ liệu có thể là ngôn ngữ mà tất cả mọi người đều hiểu
          • Khi một AI thực sự hữu ích, ta không còn gọi nó là AI
          • Ngành khoa học dữ liệu còn nhiều thuật ngữ không có sự ổn định về nghĩa
          • Nếu robot không cần phải giống người, thì AI không cần phải suy luận giống người
          • Tiềm năng để kiếm tiền từ AI đến từ mảng học có giám sát nhiều hơn ở mảng tạo sinh
            • Chỉ có thể đảm bảo kết quả không thiên kiến khi kết quả đầu vào không thiên kiến
            • Dữ liệu lớn không nhất thiết là dữ liệu tốt
            • Không giám sát nghĩa là giả định rằng người huấn luyện không có giả định nào
            • Máy học dự đoán xem mẫu hình có bao nhiêu khả năng lặp lại trong tương lai
            • Rất nhiều thuật toán được sinh ra vì dữ liệu có nhiều chiều. Nếu chỉ có vài chiều thì dùng mắt tốt hơn
            • Việc dùng máy học có thể làm ta nghĩ mô hình rất phức tạp mặc dù thực chất nó rất đơn giản
          • Mô hình ngôn ngữ lớn
            • Nên dùng khái niệm LLM cho loại AI đa số người dùng biết đến
            • Phép thử Turing không được sinh ra để đánh giá trực tiếp trí năng, mà chỉ đánh giá mức độ dễ lừa con người của máy
            • ❓Nếu như tất cả LLM đều là nhận dạng pattern, thì dùng topic modelling sẽ nhanh hơn
            • Chủ thể tính
              • Con người có xu hướng đánh đồng việc nói chuyện trôi chảy và việc suy nghĩ
              • Chủ thể tính của lao động
              • LLM không được xem là tác giả tri thức mới, vì nó không có khả năng chịu trách nhiệm đối với các tuyên bố tri thức
              • Người sử dụng LLM không thể tự nhận mình là tác giả của tác phẩm do nó tạo ra được, vì nghệ thuật đòi hỏi ta phải đưa ra rất nhiều lựa chọn
              • Nếu LLM thay thế được nhân viên, thì nó cũng thay thế được quản lý
              • Sự khác biệt giữa con người và mô hình ngôn ngữ lớn là con người có niềm tin và có thể kiểm chứng niềm tin từ môi trường bên ngoài
              • Tranh do LLM vẽ không thể hiện được mối quan hệ giữa tác giả và thứ được vẽ
              • Đằng sau vẻ ngoài tự trị của LLM là những người làm công việc dán nhãn và kiểm duyệt, vô hình và bếp bênh
              • Các lỗi cơ xương và lực này thường thấy ở các cảnh hành động xuất bởi AI
              • Có bằng chứng cho thấy việc có thêm dữ liệu và phần cứng để tính toán cũng không làm tăng khả năng nhận diện
              • LLM không học. Nó chỉ được tối ưu hoá trong một tập điều kiện
              • LLM không tất định mà tạo sinh kết quả mỗi lần mỗi khác dù với cùng một câu nhập
              • LLM không đọc được hàm ý
              • LLM là định dạng ảnh mờ của web
              • Lợi thế của các trang tài nguyên cộng đồng là ở chỗ nó được tạo bằng con người. Vì nếu nó được tạo bằng LLM thì người ta chẳng cần vào đó
              • Mô hình không tồn tại sau khi học xong. Con người đã tồn tại trước khi học
              • Mô hình ngôn ngữ lớn làm việc với ngôn ngữ, không phải kiến thức
              • Nếu như LLM không thể thay thế tư duy của con người, thì người không dùng LLM luôn có lợi thế về tư duy với người sử dụng
              • Nếu phải điều chỉnh lại kết quả của LLM thì tự làm luôn còn nhanh hơn
              • Ta chỉ cần tự động hoá những thứ ta có thể làm mà không cần nghĩ
                • Chatbot LLM nào cũng dẫn sai thông tin khoảng 60％. Riêng Grok là tới 96％
                • Các LLM thương mại sẽ có chất lượng giảm dần do bị huấn luyện từ dữ liệu của LLM
                • Shadow prompting means that genuine users cannot discover real biases in the model, or any constraints imposed on the model to mitigate those biases
                • Với các lệnh vẽ hình, nó sẽ được điều chỉnh trước khi đi tới chương trình vẽ
                • Khi nào các công ty LLM không còn tuyển lập trình viên nữa thì lúc đó nó mới đủ khả năng code
                • LLM gần như không có khả năng tự sửa lỗi code
                • Người mới học nên bắt đầu bằng việc hiểu code đúng hơn là sửa lỗi code sai với lời hướng dẫn chưa chắc đúng
                • Trước khi LLM có thể kiểm định và sửa lỗi code, ta vẫn cần phải học lập trình để kiểm định và sửa lỗi cho nó
                • Để LLM có thể tham gia vào việc lập trình được, nó cần phải làm được cả việc kiểm định và sửa lỗi code, chứ không phải chỉ mỗi sinh code
                • Bài kiểm tra Turing được thiết kế cho những thứ biết nghĩ, không phải cho thứ không biết nghĩ
                • Con người xem mệnh đề phủ định nằm ở hướng đối lập. LLM xem là kế bên
                • Cách để LLM không bị ảo giác là kêu nó viết truy vấn cho Wikidata
                • Không có sự chính xác thì giống như lái xe trong sương mù
                • Khả năng tự hoàn thiện nằm ở việc nghĩ được về việc nghĩ của mình
                • LLM nhất thiết không được luôn lựa chọn từ tiếp theo có xác suất xuất hiện cao nhất, nếu không sẽ không tạo ra sự tự nhiên nữa
                • Tất cả các tác phẩm viễn tưởng từ trước tới nay đều vẽ về một nhân vật AI không có ảo giác
                • Việc truy xuất thông tin cần có accuracy, sourcing, consistency, and fragility. LLM không có những thứ đó
                • Ảo giác là việc có niềm tin sai về thế giới do có giác quan sai. LLM không có giác quan cũng không có niềm tin, nên gọi nó là ảo giác là không đúng
                • Ảo giác ở người thể hiện sự trục trặc. Ảo giác ở LLM thể hiện nó hoạt động đúng chức năng
                • Ở con người, sự chính xác vẫn có thể tồn tại trong lúc sáng tạo. Ở LLM, khi đã làm nó chính xác thì nó không thể ngẫu nhiên nữa
              • AGI không thể được tạo bởi LLM, vì các kiến thức mới là ngôn ngữ nhỏ
              • AI giống như công nghệ tua bin. Gắn nó với xe hơi thì không sử dụng được. Nhưng nếu có thể có thêm những công nghệ mới thì có thể thành máy bay
              • LLM làm rất tốt việc gợi ý từ khoá
              • Thế mạnh của LLM là làm những công việc cần tốc độ mà không đòi hỏi sự chính xác, chất lượng
              • Nếu LLM được huấn luyện có chọn lọc, nó có thể bị bẻ theo ý của người tạo ra nó. Nếu LLM được huấn luyện không chọn lọc, nó có thể bị bẻ bởi các chiến dịch tuyên truyền
              • Sự không phân biệt giữa AI học có giám sát và AI tạo sinh mà chỉ gộp chung vào AI làm nhiều người nhầm lẫn giữa điểm mạnh và điểm yếu của AI
              • Việc LLM được thiết kế như chat khiến ta không để ý rằng nó chỉ là tự động điền chữ
              • Việc có được cách phân biệt một sản phẩm là do LLM tạo ra hay không một cách tin cậy được không chỉ giúp người dùng mà còn giúp chính các LLM đó
              • Việc làm cho LLM như có thêm cảm xúc khiến ta dễ bị lệ thuộc vào chúng hơn
              • Việc tích hợp LLM vào sản phẩm là để bán lời hứa cho nhà đầu tư, không phải để bán sản phẩm cho người dùng
              • Việc xem LLM có nhân tính sẽ tạo thêm rào cản để lên án chúng
              • Việc xem LLM là học được cho phép các công ty đòi quyền cung cấp dữ liệu
            • 40％ lượng điện của các trung tâm dữ liệu là để cho việc làm mát
            • Dấu chân carbon của việc tính toán đã vượt qua công nghiệp hàng không
            • Ngành công nghiệp siêu tính toán được xây dựng trên nền tảng thuộc địa từ việc khai thác tài nguyên ở các nước bán cầu nam
          • Code được dùng nhiều hơn được đọc, được đọc nhiều hơn được viết
          • Khi thiết lập xong ta sẽ mong đợi là không phải đụng lại nó lần nữa
          • Làm thứ phức tạp hơn thì dễ, làm thứ tốt hơn thì khó
          • Mọi thứ ban đầu không phức tạp. Chỉ đến khi có nhiều người dùng và tính năng thì nó mới bắt đầu phức tạp
          • Mỗi một nhiệm vụ đều chứa những cái không biết, vì nếu đã biết rồi thì nó đã trở thành thư viện
          • Ngôn ngữ lập trình bậc cao không giúp con người làm được nhiều hơn những gì ngôn ngữ lập trình bậc thấp làm được. Nó chỉ giúp con người làm ra ít lỗi hơn mà thôi
          • Người mới lập trình thường chỉ biết muốn biết làm sao để code chạy được. Người có kinh nghiệm còn quan tâm đến tính dễ bảo trì, mở rộng và bắt lỗi của code
          • Người mới lập trình thường hỏi nên dùng cú pháp, thư viện, hay ngôn ngữ nào. Lập trình viên nhiều kinh nghiệm thường tập trung vào các khái niệm trừu tượng
          • Sự phức tạp của code sẽ tự cân bằng nó
          • Tài liệu sử dụng nếu được viết lúc phần mềm được viết gần xong sẽ chủ yếu ghi lại những thứ tác giả nghĩ mình cần nhớ
          • Tương lai của một ngôn ngữ phụ thuộc vào việc lý do ra đời của nó và lý do để sử dụng nền tảng dựa trên nó có còn cần nữa hay không
          • ❓ Học code bằng việc debug product code sẽ nhanh hơn
            • Các cuốn sách về phương pháp lập trình được viết bởi những người làm phần mềm nội bộ
            • Cách mạng khoa học sẽ xảy ra khi có nhiều dị thường không lý giải được bằng mô thức đang có. Vật lý thì mỗi thế kỷ một lần. Kỹ thuật phần mềm thì vài năm một lần
            • Định luật Conway: "Cấu trúc kỹ thuật của sản phẩm phản ánh giới hạn xã hội của tổ chức tạo ra nó"
            • Cầm một cuốn sách vật lý, bạn có thể chế ra được một lò hạt nhân phức tạp. Cầm một cuốn sách về kỹ thuật phần mềm, bạn không thể chế ra được những phần mềm phức tạp
            • Hình ảnh một phần mềm được xây dựng thuần tuý từ lý thuyết là một ảo tưởng
            • Không phải vì một thứ có thể làm một điều mà ta nên dùng nó để làm điều đó
            • Lập trình viên không chỉ không được giao một đề bài rõ ràng, đầy đủ ngay từ đầu, mà các yêu cầu cũng thay đổi theo thời gian
            • Nhiệm vụ của kiến trúc sư không phải là liệt kê hết các tình huống sẽ xảy ra, mà là thiết kế để dù các tình huống không ngờ tới xảy ra thì vẫn hoạt động ổn định
            • Những vấn đề ở cấp độ byte cũng gây ảnh hưởng tới các quyết định ở cấp độ chiến lược kiến trúc thượng tầng
            • Phần mềm nội bộ không cần dễ dùng và không phải kiểm thử trên nhiều môi trường khác nhau, cũng không sợ bị cạnh tranh
            • Việc cấu trúc là không có ý nghĩa, nhưng việc giả bộ cấu trúc là có ý nghĩa
            • Việc giả bộ là phần mềm được xây dựng bằng lý tính là có ích
              • Kiến trúc phần mềm không phải là khoa học, nhưng các kiến trúc sư lại nghĩ rằng mình đang làm khoa học
              • Những người đặt nền móng cho khoa học máy tính đều là những người theo phái thực chứng
              • Thế giới này được thiết kế theo nhịp sinh học của nam giới
              • Thứ triết lý mặc định của kỹ thuật phần mềm là chủ nghĩa cấu trúc logic, có gốc gác từ triết học sự tĩnh
              • Triết học sự tĩnh cho ta máy tính, nhưng triết học chuyển động mới là thứ kiến trúc sư cần
            • Các biểu diễn kiến trúc không nói gì về thời gian, sự thay đổi theo thời gian, và sự bất định về sự thay đổi
            • Học lập trình nhức đầu hơn học các ngành khác vì nó có quá nhiều đánh đổi, đồng thời cũng kém tính vận động trong không gian hơn, nên ta ít có khả năng nảy sinh trực giác hơn
            • Khi lạc trong một thành phố, ta mở bản đồ lên coi và định vị được bức tranh tổng thể. Khi lạc trong code, ta mở UML lên và càng thấy rối hơn
            • Khi đang dành tâm trí cho một công việc nhưng phải tạm hoãn giữa chừng để học một công cụ, ta sẽ không nhức đầu khi đó là công cụ vật lý, nhưng lại nhức đầu khi đó là công cụ số
            • Lý do không dùng lại code của người khác
            • Lập trình là lĩnh vực dễ nhức đầu vì cần phải học rất nhiều công cụ khác nhau trong lúc làm việc
            • Mỗi lần nghiên cứu thư viện mới là lại phải gom tất cả quyết tâm và năng lượng để làm
            • Ngành kỹ thuật phần mềm không có một ngôn ngữ thị giác chung
            • Ngành kỹ thuật phần mềm không thể viết nên một phần mềm để tạo bản thiết kế cho chính ngành của mình
            • Viết code dễ hơn đọc code
            • 90％ lượng code ban đầu tốn 90％ thời gian lập trình. 10％ lượng code còn lại tốn thêm 90％ thời gian lập trình
            • Kể cả những người đã làm lố thời gian quá nhiều vẫn luôn lạc quan mình sẽ làm xong sớm
            • Tính năng giống như thú nuôi, ta dễ quên những thứ cần có cho nó
            • Viết phần mềm chỉ chiếm khoảng 1/3 thời gian, còn lại là dành cho bảo trì (thêm bớt chức năng, sửa lỗi, v.v.)
            • Chấp nhận giải pháp mì ăn liền là đang mang nợ vào người
            • Các đánh đổi tạo ra nhiều tổ hợp giải pháp khác nhau cho cùng một nhu cầu
            • Có sự đánh đổi giữa sự dễ dàng tuỳ biến dữ liệu của mình và sự dễ dàng hợp tác qua mạng
            • Có sự đánh đổi giữa sự tự do sử dụng dữ liệu và sự tiện lợi trong việc hợp tác
            • Quick and dirty is now your entire architecture
            • Việc lập trình ít trực giác hơn nhưng lại có nhiều đánh đổi hơn các ngành khác
          • Hơn một nửa lưu lượng trên mạng đến từ bot chứ không phải con người
          • Lập trình là một cái gì đó thâm nhập vào đời sống của chúng ta, nhưng lại gần như vô hình
          • Lập trình viên biết lập trình chủ yếu là nhờ biết google
          • Người không học về lập trình thấy việc lập trình như làm phép thuật
          • Người viết code thường làm một mình, không được hỗ trợ, không được trả tiền, chỉ làm vì sự đam mê. Họ cần xây dựng rất nhiều mối quan hệ tin tưởng được nhau
          • Những nơi khó chỉ mục được là những nơi gặp được nhiều cuộc trò chuyện lành mạnh
          • Quyền được đọc là quyền được cào
          • Phần mềm tự do và mã nguồn mở
            • Các công ty đầu tư vào dự án mã nguồn mở khi nó nó là hàng hoá bổ sung cho sản phẩm chính của họ
            • Quyên góp cho mã nguồn mở thiếu sự khẩn cấp và đồng cảm cá nhân mà các tổ chức từ thiện hay có
            • So với mã nguồn đóng, mã nguồn mở làm giảm thu nhập đáng kể nhưng lại tăng khối lượng công việc hơn nhiều lần
            • Theo luật Mỹ, phần nói về trách nhiệm phải được viết in hoa
            • Thời gian trung bình từ lúc một phần mềm đến lúc có phần mềm mã nguồn mở tương đương là 7 năm
            • Tính giải tập trung, phi phân cấp của các cộng đồng lập trình làm cho việc đảm bảo việc trả tiền cho lập trình viên trở nên khó khăn, dù đó là nền tảng của nền kinh tế tư bản số
            • Đa số mọi người nghĩ rằng các công ty lớn như Microsoft, Google tạo ra code từ đầu đến cuối, nhưng thực ra họ chỉ mua lại code và bán thương hiệu của mình
              • FSF muốn bảo vệ con người khỏi bị khai thác, thao túng
              • Khi nói đến mã nguồn mở, đa số chỉ để ý tới việc được đọc mã nguồn, chứ không để ý đến quyền được chỉnh sửa và phân phối nó
              • Khái niệm tài sản trí tuệ không có cơ sở vững chắc
              • Không phải lúc nào chức năng chính của những thứ thông minh là thứ khiến bạn mua nó
              • Những trường hợp sử dụng phần mềm không tự do nhưng không gây hại
              • Từ ❝mở❞ dễ bị lạm dụng hoặc hiểu sai hơn là ❝tự do❞
              • Việc công bố thông tin bằng phần mềm không tự do không tạo ra vấn đề như việc xử lý dữ liệu bằng phần mềm không tự do
              • Việc mở mã nguồn thường được xem như là một món quà cho cộng đồng, chứ không phải là một nghĩa vụ phải làm với xã hội
              • Với FSF, vấn đề chính là thế giới đừng bắt tôi phải dùng phần mềm không tự do, kể cả lúc giao tiếp với thế giới, chứ không phải là thế giới cần dùng phần mềm không tự do
              • Trước đây, khái niệm ❝chính phủ mở❞ là để nói về trách nhiệm giải trình minh bạch của chính phủ. Sau khi O'Reilly sử dụng nó như một dạng kết hợp giữa chính phủ và mã nguồn mở, ý niệm này đã bị lu mờ
              • Những người ly khai khỏi phong trào phần mềm tự do chán nản với việc RMS chỉ nói về cái mình muốn chứ không nói cái người ta muốn
              • O'Reilly ứng dụng lý thuyết structural differential của Korzybski vào việc tạo ra khái niệm open source và web 2.0
              • OSI muốn các công ty đón nhận mã nguồn mở bằng việc nhấn mạnh vào cộng đồng và lợi thế cạnh tranh từ phương thức sản xuất mới này
              • Từ nào mà mọi người đều nhìn thấy nó theo cách của mình thì là một từ thành công với O'Reilly
              • Việc sử dụng từ ❝mở❞ đã khiến cho O'Reilly thành công trong việc PR mã nguồn mở
              • Việc sử dụng từ ❝mở❞ đã khiến cho O'Reilly thành công trong việc đánh đồng internet với mã nguồn mở
              • Ý tưởng rằng làm dự án mã nguồn mở sẽ có cộng đồng lớn có lẽ không tồn tại trước thời OSI
            • Bạn có quyền chỉnh sửa dữ liệu của mình dưới bất kỳ hình thức nào
            • Những người tự thấy mình ngu công nghệ đơn giản là vì họ không được trao quyền tự trị dữ liệu
            • Nếu bạn không kiểm soát chương trình bạn dùng, người khác sẽ kiểm soát nó
            • Việc dùng phần mềm tại máy mình sẽ cắt bỏ rất nhiều sự phức tạp đến từ việc dùng dịch vụ đám mây
            • Việc phải trả tiền cho phần mềm để được đọc dữ liệu của mình không khác gì bị tống tiền
            • Việc trung tâm hoá tạo ra lợi thế kinh tế nhờ quy mô lớn
            • Việc trung tâm hoá việc lưu trữ dữ liệu trên máy chủ sẽ lấy đi autonomy và agency của người dùng cuối
          • Các cửa sổ phần mềm không giống như một bàn làm việc thật
          • Các ngành khác đều làm việc với những vật thể cụ thể trong không gian. Chỉ có ngành lập trình là không có điều đó
          • Lập trình thực ra là dùng ẩn dụ
          • Mental modal trong ngành lập trình thực ra chỉ là những ẩn dụ
          • Việc web dùng ẩn dụ trang giấy giới hạn cách nghĩ của ta về web
          • Ẩn dụ là cách ta hiểu code bằng cơ thể
          • Ẩn dụ máy tính như là bàn làm việc đã giúp mọi người biết làm việc với máy tính
        • Các tổ chức làm việc chủ yếu với con người không quá cần để ý đến chuyện quản lý dữ liệu
        • Cộng đồng bao gồm những người có cùng tầm nhìn, muốn thay đổi một cái nào đó, và có những người dẫn dắt về chuyên môn. Sân chơi, hệ sinh thái thì không
        • Hệ phức hợp
          • Có nhiều cách mà con người dùng để thoát ra khỏi sự phức tạp
          • Có những vấn đề mà nếu ta thay đổi cách định nghĩa thì sẽ thay đổi cách giải quyết
          • Khi cố điều khiển một hệ phức hợp bằng một hệ đơn giản, ta dễ gặp những hệ quả không mong muốn
          • Khả năng tạo ra được sự bền vững nằm ở việc có thấy được siêu vật hay không
          • Muốn phát triển thì vào vòng lặp dương. Muốn bền vững thì vào vòng lặp âm
          • Mọi thứ luôn nằm ở chỗ cuối cùng bạn tìm thấy nó
          • Mọi thứ sẽ trở nên phức tạp trước khi trở thành đơn giản
          • Ta thường cẩn thận với những quyết định một lần
          • Vòng lặp dương giúp củng cố tình trạng hiện tại, tránh sự tác động từ bên ngoài, tự bảo tồn chính nó
          • ❓Mối quan hệ giữa hệ phức hợp và siêu vật là gì
            • Một số người xem việc kết quả phụ thuộc vào xác suất là bất định, kể cả khi mình biết xác suất đó là gì. Một số người xem việc đó là tất định
            • Nhiều thứ ta thấy là bất định thực ra là vì không có thời gian để xác định quy luật hoặc kiểm nghiệm giả thiết
            • Rủi ro = tần suất x tác động
            • Rủi ro mang ý nghĩa mất mát, nhưng nhiều khi nó chỉ là mình không được sự tối ưu nhưng chứ thực ra vẫn được thêm
            • Sự đáp ứng đòi hỏi ta nhận diện được rằng ta không thể hoàn toàn biết được tương lai của mình
            • Độ tác động của quyết định, độ có sẵn của thông tin, trạng thái của môi trường là một trong nhiều thứ bất định
            • Những hệ tập trung thì có ưu điểm là dễ quản lý và vận hành hiệu quả trong thời gian ngắn, nhưng nếu bị tấn công một cách có chiến lược thì dễ chết
            • Sự hấp dẫn về hệ thống phân cấp đã ăn sâu vào tiềm thức của ta, mặc dù bộ não phát triển theo hướng rhizome
            • Việc hướng đến sự ngăn nắp là đang hướng đến việc tạo ra một thế giới trong đầu
            • Ý tưởng về rhizome khác với tư duy phi tuyến và hệ phức hợp ở chỗ nó đi tới được các khái niệm như bản đồ và cao nguyên
            • ❓Hệ thống phân cấp đã có từ thời linh trưởng, chứ không cần phải tới thời Aristotle
            • Giá trị của một mạng lưới điện thoại tỉ lệ với bình phương số thành viên của nó
            • Hiệu ứng mạng là hiệu ứng mà mỗi một người dùng gia nhập vào mạng lưới sẽ tạo thêm giá trị và cải thiện chất lượng cho cả mạng lưới đó
            • Phức tạp không có nghĩa là khó khăn
            • Phức tạp không phải là có nhiều thành phần, mà là có nhiều sự tương tác giữa các thành phần
            • Sự tự tổ chức là không tránh khỏi nhưng không dự báo trước được
            • Sự tự tổ chức sự tạo mẫu hình một cách phi tuyến
            • Trí tuệ đám đông được sinh ra từ sự đa dạng và độc lập của những cá nhân
          • Con người dường như được thiết kế để thể hiện ý định qua cảm xúc hơn là lời nói
          • Hiện tượng khuếch tán trách nhiệm, người ngoài đứng nhìn khiến cho ngay cả khi ta thấy người khác chịu khổ sở và rất cần được giúp thì mong muốn giúp đỡ cũng bị tê liệt
          • Hệ sinh thái là vùng đất
          • Khi được hỏi về các rào cản làm cản trở mối quan hệ đối tác, phía doanh nghiệp chủ yếu nói về việc thiếu năng lực, còn phía các tổ chức xã hội chủ yếu nói về việc không cùng hướng đi
          • Một hệ sinh thái không hoạt động bằng cách đặt câu hỏi, mà bằng cách không cần hỏi cũng biết câu trả lời là gì
          • Để một hệ sinh thái hoạt động thực sự hiệu quả thì lượng năng lượng dành ra để nắm bắt tín hiệu của môi trường phải giảm tới mức gần như bằng 0
          • Để tham gia vào một hệ sinh thái đòi hỏi người tham gia phải nắm được thuật ngữ
          • ❓Có cách nào để đánh giá giá trị networking của một chương trình trước khi tham gia không
          • ❓Động lực làm việc không liên quan đến sự khuếch tán trách nhiệm
            • Chưa thấy có dự án nào nói về việc làm giảm tải gánh nặng công việc cho người bên cạnh mình
            • Các dự án xã hội không tập trung vào việc đối thoại với người bên cạnh mình
            • Ngay cả ở các tổ chức xã hội cũng có khoảng cách giàu nghèo lớn
          • Các cách xác định sản phẩm đã phù hợp thị trường hay chưa
          • Các dạng cộng đồng
          • Cách phân tích các loại khách hàng
          • Có những người không muốn được hỏi mình muốn gì mà chỉ muốn được quyết định giúp
          • Cảm giác khó chịu khi bị quảng cáo quá đà
          • Nhiều người muốn hỏi ý kiến của người sáng lập nhưng không hỏi trong cộng đồng chung mà chỉ muốn nhắn riêng
          • Nhóm kín trên Facebook không nhất thiết là cộng đồng riêng
          • Nội dung thiên về lý tính có nhiều tương tác chủ động. Nội dung thiên về cảm tính có nhiều tương tác thụ động
          • Phân loại khách hàng tốt nhất là phân loại bằng niềm tin
          • Quảng cáo trên Internet khác hẳn quảng cáo trên các phương tiện ở chỗ người tiêu dùng có thể tương tác với quảng cáo
          • Việc có được khách hàng mới có thể tốn kém hơn từ 5 đến 25 lần so với việc giữ chân một khách hàng hiện có
          • Đàm phán là để tạo ra giá trị, chứ không phải chia đôi lợi ích
          • ❓Học tập cùng cộng đồng khác gì với thực tập
          • ❓Khách hàng sẽ nhớ đến mình nếu như mình có thể tạo được satisfaction of emotion, nhưng họ chỉ làm tnv hoặc góp tiền cho mình khi họ cần đảm bảo một cái gì đấy
          • ❓Làm sao để biết người thụ hưởng sẽ tiếp tục dựa dẫm hay sẽ có động lực thay đổi
          • ❓Một người khen là bài rất hay thì nó có nghĩa gì
          • ❓Tìm sự bàn tán trước hay chuẩn bị cho sự bàn tán trước
          • ❓Tỉ lệ hài lòng trên share là bao nhiêu
          • ❓Việc diễn giả lên nói mà không tìm hiểu trước nhu cầu người tham dự có đúng tinh thần SL hay không
            • Cộng đồng của dự án khác với cộng đồng của xã hội
            • Cộng đồng là những người có cùng niềm tin
            • Nhược điểm của nhóm Facebook
            • Cộng đồng từ chưa tỉnh thức đến tỉnh thức ít nhất cũng 2 năm
            • Các buổi cà phê bạn bè chủ yếu là thu hút người chưa biết về dự án thông qua cá tính của mình
            • Các buổi cà phê thường phải theo nhu cầu tán chuyện của mọi người
            • Các buổi hội thảo
            • Việc gặp người mới sẽ phải thường xuyên kể về động lực làm dự án mình hoài
        • Chúng ta có cảm xúc cổ đại, thiết chế thời trung đại và công nghệ của chúa
        • Công nghệ vừa làm tăng sự phức tạp của vấn đề, vừa làm giảm khả năng hiểu được vấn đề của chúng ta
        • Việc khai thác điểm yếu của con người đem lại lợi nhuận
            • Cho mượn theo nhóm đảm bảo hơn
            • Cho vay ngang hàng
            • Con số cho tiền cho thiện nguyện dựa trên cộng đồng không tăng lên dù có rất nhiều nền tảng
            • Kể cả khi AI có thể làm mất việc, thì những ngành khác cũng sẽ tạo ra nhiều loại việc khác
            • Mọi người vẫn nghĩ công nghệ mới là AI, nhưng nó chỉ là một công nghệ trong rất nhiều các loại công nghệ mới khác
            • Năm 1990 UNDP gắn phát triển vào phát triển con người
            • Nếu bạn thấy được ý nghĩa trong công việc bạn làm thì bạn sẽ không lo lắng về người dùng chùa
            • Nền kinh tế hậu khan hiếm
            • Nền kinh tế không dùng tiền
            • Nền kinh tế phi chính thức bao gồm các hoạt động kinh tế không có đăng ký về mặt pháp lý, không có số liệu thống kê và không được kiểm soát bởi nhà nước
            • The non monetary economy, typically embedded in a monetary economy, undertakes tasks that benefit society (whether through producing services, products, or making investments) that the monetary economy does not value
            • Tỉ lệ mua khi có ủng hộ giảm tăng vì người mua không muốn mình bị đánh giá là đứa tồi. Nhưng những người trả tiền trả nhiều tiền hơn hẳn
            • Xu thế kinh tế mới
            • Đi cùng với khái niệm bền vững là khan hiếm
            • Nền kinh tế chăm sóc
              • Chưa có một lý thuyết chắc chắn nào về nền kinh tế chăm sóc
              • Các công việc nấu nướng, dọn dẹp, chăm sóc trẻ em, người già và người bệnh tại gia đình thường được hiểu là công việc chăm sóc không lương
              • Công việc chăm sóc không lương thường vô hình trong các chính sách và ngân sách bởi vì nó không nằm trong định nghĩa và đo lường theo cách truyền thống của nền kinh tế
              • Công việc chăm sóc không lương được gán cho là không có giá trị về kinh tế bất chấp một thực tế về những đóng góp to lớn của công việc này cho nền kinh tế và xã hội
              • Nhiều thảo luận về nền kinh tế chăm sóc chỉ nói đến lợi nhuận tiềm năng của nó, chứ không để ý vào các bất bình đẳng xã hội từ việc thiếu để ý và quan tâm đến các công việc chăm sóc
              • Sự khác biệt giữa nền kinh tế chăm sóc và các ngành dịch vụ là nó tập trung vào người yếu thế, và hệ thống hoá các khái niệm
              • Tính trung bình, phụ nữ làm công việc chăm sóc không được trả lương nhiều hơn ít nhất hai lần rưỡi so với nam giới
              • Với sự phát triển của AI, các ngành về chăm sóc sẽ trở thành lợi thế
              • Kinh tế số là kinh tế dữ liệu (data driven economy)
              • Ngân hàng trung ương quản lý được digital currency, nhưng không phải crypto
              • Sự khác nhau giữa công nghệ thông tin và chuyển đổi số
              • Tài chính phi tập trung
              • ❓Quyền riêng tư có phải là bất lợi với các doanh nghiệp nhỏ vì họ không có dữ liệu khách hàng, nhưng lại là lợi thế của doanh nghiệp lớn để họ độc quyền khai thác khách hàng đó？
            • Nền kinh tế xanh
              • Chi phí chuyển đổi sang năng lượng xanh không đơn giản
              • Các thảo luận về nền kinh tế xanh ít đề cập đến việc giảm tải áp lực cho mọi người
              • Dần dần khái niệm kinh tế xanh được đánh đồng với tăng trưởng xanh
              • Rác thải nhựa từ một toà nhà vào buổi trưa là khổng lồ
              • Để bắt kịp những công nghệ mới, thường 2 năm rà soát lại một lần
            • Chúng ta cần có tiền, nhưng không cần giàu có
            • Chỉ khi có sự trao đổi thì giá cả mới xuất hiện
            • Con người không giả định miễn phí là kém chất lượng với sản phẩm số
            • Các từ ngữ do chủ nghĩa tân tự do sử dụng thường có tính che giấu nhiều hơn là được làm sáng tỏ
            • Giá cao làm tăng kỳ vọng, nhưng không làm thay đổi cảm nhận về chất lượng
            • Một công ty không có sản phẩm tốt nhưng tiếp thị tốt sẽ khiến người dùng không biết về sản phẩm tốt hơn
            • Những gì “thị trường muốn” có xu hướng đồng nghĩa với những gì các doanh nghiệp và ông chủ của nó muốn
            • Những sản phẩm quá mới mẻ khó theo hình thức trả giá tuỳ tâm được, vì người mua không có cách nào để đoán giá
            • Những tài nguyên vô hạn sẽ làm những tài nguyên không vô hạn đi kèm với nó trở nên khan hiếm hơn
            • Nền kinh tế thị trường khác với xã hội thị trường
            • Sự hấp dẫn của tư duy thị trường ở chỗ nó không phán xét
            • Thị trường không chỉ phân bố hàng hoá mà còn bộc lộ, khuyến khích con người có những thái độ nhất định với các loại hàng hoá
            • Thị trường không định giá. Ta mới là người định giá
            • Đôi khi, giá trị thị trường lấn át những giá trị phi thị trường đáng quan tâm
            • Độc quyền, ngoại tác, hàng hoá công, thông tin bất cân xứng, mất cân bằng vĩ mô là các thất bại của thị trường
            • ❓Miễn phí, trả tuỳ tâm, tự định giá sức lao động
            • ❓Truyền miệng là cách duy nhất để sản phẩm thực sự tốt hơn chiến thắng trên thị trường
            • Cảm giác mất mát là cảm giác tiêu cực
            • Cảm giác đáp ứng nhu cầu người khác là cảm giác tích cực
            • Kinh tế học hành vi chủ yếu ứng dụng thiên kiến và suy luận tắt của con người vào kinh tế học, chứ chưa phải là toàn bộ tâm lý con người
            • Nhu cầu rõ ràng về tiền làm nhức đầu tất cả các bên
            • Ta muốn cái được phải chắc chắn, trong khi cái mất ta có thể mạo hiểm
            • Tiền có nhiệm vụ làm trung gian cho việc trao đổi nhu cầu
            • Tiền là một động lực ngoại sinh cực kỳ tốt
            • Tiền làm người sở hữu tưởng rằng mình độc lập
            • Tiền làm thay đổi mối quan hệ từ việc đáp ứng nhu cầu lẫn nhau sang trao đổi hàng hoá
            • Tiền tạo cảm giác phải cạnh tranh để có tài nguyên hơn là hợp tác để có nhiều tài nguyên hơn
            • Tiền tạo ra những cam kết phải đáp ứng mà nhiều khi mình không còn nhu cầu nữa
            • Tiền đơn giản hoá quá trình đáp ứng nhu cầu
            • Tiền được lưu ở dạng vật chất, nhưng nhu cầu là một trạng thái tinh thần
            • Từ khi có tiền, chúng ta mới có sự cạnh tranh để đáp ứng nhu cầu người khác
            • Việc bán hàng và việc đáp ứng nhu cầu người dùng không nhất thiết phải đi cùng với nhau
            • Việc chia cổ phần làm ta chỉ còn chú ý vào động lực ngoại sinh
            • Việc mất tiền làm tâm lý con người bị đau dù có thể nó vô lý
            • ❓Việc được tự định giá sức lao động của mình khiến người lao động cảm thấy công sức mình được công nhận xứng đáng
            • Bảo hộ thương mại
            • Cái được đem ra toàn cầu hoá là luật
            • GDP của VN tăng trưởng rất nhanh
            • Nói về hội nhập kinh tế của Việt Nam có thể rất ngắn, chỉ cần 2 slide
            • Phi toàn cầu hoá là khi người ta không quan tâm đến luật nữa
            • Tỉ lệ sử dụng tiền mặt ở VN khoảng 12％
            • Chiến tranh tiền tệ là một khái niệm không khoa học
            • Các giáo trình kinh tế hiện nay tập trung vào các mô hình toán học chứ không phải là hành vi con người
            • Công việc thay đổi là vì những người xung quanh thay đổi, chứ không nhất thiết là vì có công nghệ mới
            • Hệ thống tài phiệt nắm quyền qua các ngân hàng trung ương
            • Lương nghĩa gốc là thức ăn
            • Ngân hàng trung ương châu Âu nằm ở Đức
            • Người Hy Lạp cổ duy trì chế độ nô lệ
            • Người Hy Lạp cổ không tự hào về việc mình có việc làm
            • Những người không cùng cộng đồng kinh tế thì đổi chác. Những người sống trong cùng một cộng đồng thì nhận nợ
            • Nợ đã hiện hữu từ trước khi con người phát minh ra tiền bạc
            • Thời WW2 Thuỵ Sỹ trung lập được vì đó là nơi tích luỹ vàng của giới tài phiệt
            • Thời nông nghiệp, người giàu là người có nhiều ruộng đất. Thời công nghiệp, người giàu là người có nhiều nhà máy
            • Trong một hợp đồng, không phải cái gì cũng mang tính chất hợp đồng
            • Trong tiếng Anh, nghĩa gốc của amateur (nghiệp dư) là những người làm vì đam mê, chứ không phải là trình độ còn non
            • Để xác định xem cái gì nên và không nên được mua bằng tiền, cần phải xác định được những giá trị nào chi phối các lĩnh vực khác nhau trong đời sống cá nhân và xã hội
          • Chúng ta đi tìm hạnh phúc trên những máy chạy bộ
          • Cường độ của nhu cầu quyết định thứ tự ưu tiên của các giá trị
          • Một học giả chỉ là cách mà một cái thư viện tạo ra một cái thư viện khác
          • Thang đo năng lực dựa trên việc có thể đưa ra phân tích và trực giác đúng hay không
          • Tiền là cách để biến việc đáp ứng nhu cầu của người khác thành vấn đề cần giải quyết
          • Về mặt nhận thức, con người tương lai của chính mình không liên quan gì đến mình
            • Chuỗi kỹ năng mô tả những khoảnh khắc ý nghĩa xảy ra trong quá trình chơi trò chơi, chứ không chỉ là những cơ chế đơn thuần
            • Chơi là sự thử nghiệm các kỹ năng mới học trong những môi trường mới
            • Game hoá đang được dùng để tạo ra những trò chơi mà người chơi không được chọn để chơi
            • Những thứ lặp đi lặp lại có thể game hoá được
            • Untitled
            • Đa số các dự án game hoá chỉ tập trung vào cạnh tranh thi đua, chứ không tập trung vào bản đồ
            • ❓Những game có yếu tố bản đồ mới là những game tạo thành một cộng đồng nhiều ý tưởng
            • Chúng ta ai cũng đói, nhưng khi đói thì ta không quan tâm tới sự đói của người khác
            • Người khác sẽ tham gia giúp đỡ khi họ thấy việc mình làm gần thoả mãn nhu cầu của họ
            • Phản hồi và sự giúp đỡ trả lại là những thứ xa xỉ với người được giúp
            • Sau khi nhu cầu được giải quyết xong ta sẽ nghĩ ngay tới việc giải quyết vấn đề tiếp theo
            • Sự giúp đỡ người khác làm con người cảm thấy cuộc sống có ý nghĩa
            • Sự hợp tác xã hội của ta hướng đến việc chia việc để cùng tạo ra sản phẩm chung, chứ không phải ở việc giúp đỡ qua lại
            • Sự tập trung đòi hỏi người khác phải lo cho những nhu cầu khác của mình
            • Trong quá trình tập trung, sự chăm lo của người khác với những nhu cầu khác của mình sẽ trở nên vô hình và cần trở nên vô hình
            • Việc giúp đỡ người đã giúp mình không đủ khẩn cấp hoặc nhiều cảm hứng bằng việc giải quyết vấn đề tiếp theo, hoặc đủ cảm hứng bằng việc cải tiến giải pháp hiện có
            • Con người chuyển từ kỹ năng này sang kỹ năng khác ngay cả khi họ chỉ có một khái niệm mơ hồ về đích đến cuối cùng
            • Con người phản ứng mãnh liệt nhất khi bị đụng đến điểm đau
            • Con người sẽ theo đuổi kỹ năng mới với giá trị tiềm năng trong phạm vi dự đoán
            • Dopamine is released in anticipation of a reward
            • Một tổ chức đáng làm tạo ra được động lực nội sinh ở nhân viên
            • Những nhiệm vụ thách thức làm nhiều người thấy thú vị hơn
            • Những thứ khẩn cấp thường không phải là những thứ thú vị
            • Sự hứng thú tạo ra sự tập trung
            • Thứ muốn làm bây giờ phụ thuộc vào cái mình đang nghĩ đến
            • Tình trạng thiếu sự phản hồi xảy ra thường xuyên, đến nỗi nhiều người không còn kỳ vọng vào việc mình sẽ nhận được sự phản hồi nữa
            • Việc chảy
            • Việc mải mê làm việc đến quên cả đói cho thấy phần thưởng từ việc làm việc là đủ lớn hơn việc được ăn
            • Việc nghĩ ra ý tưởng tốt hơn làm ta muốn theo đuổi nó hơn là làm tiếp thứ hiện tại
            • Để tạo ra sự thú vị cần sự bất ngờ. Để tạo nên chuyên gia cần môi trường ổn định
            • Động lực ngoại sinh làm tăng sự tập trung vào đích đến và giảm sự quan sát tới những thứ khác
            • ❓Tại sao một công việc có ý nghĩa là không đủ để một người quyết định sẽ làm
            • Có những lúc đầu tư vào một người để họ tạo ra sản phẩm của họ sẽ đem lại nhiều lợi nhuận hơn trả lương cho họ để họ làm cho sản phẩm của mình
            • Môi trường chuyên nghiệp tạo cảm giác tội lỗi khi thư giãn
            • Sự chuyên nghiệp là việc ta tách bạch cuộc sống và công việc
            • Việc làm việc tại nhà sẽ cho nhiều khoảnh khắc loé sáng ý tưởng hơn
            • Việc thay đổi mối quan hệ từ người làm chủ – nhân viên sang nhà đầu tư – người sáng lập phù hợp hơn với những công việc đòi hỏi sự sáng tạo
            • ❓Tại sao tiền lại liên quan đến hệ thống cấp bậc
            • Khi làm xong một việc hiệu quả hơn, ít khi nào ta dùng thời gian rảnh để chơi, mà sẽ kiếm thêm việc để làm
            • Những app quản lý công việc mang trong mình những giá trị văn hoá
            • Những công việc chưa hoàn thành sẽ ám ảnh ta (hiệu ứng Zeigarnik)
            • Những tác giả của những app quản lý công việc cũng cảm thấy app của họ không thể giúp quản lý công việc một cách hiệu quả được
            • Nỗi ám ảnh với sự hiệu quả có thể đến từ nỗi sợ chết
            • Sống cho hiện tại và đối diện với sự khó chịu khi làm điều quan trọng với mình không mâu thuẫn nhau
            • Sự chuyên môn hoá khiến ta không được tự đáp ứng nhu cầu của mình mà phải đáp ứng nhu cầu người khác để họ đáp ứng nhu cầu của mình
      • Nghĩ về việc nghĩ
        • Cảm giác mơ hồ sẽ mạnh hơn nếu đó không phải là thứ mình biết là mình không biết, mà là thứ mình biết là mình không biết là mình không biết
        • Cứ 35 ngày thì ta lại có một trải nghiệm triệu lần mới có một
        • Quy trình xử lý dữ liệu cho PKM và phát triển sản phẩm là giống nhau, nhưng từ dữ liệu ra insight rồi làm gì với insight đó là khác nhau
        • Ta cần lý do để người khác muốn đáp ứng nhu cầu của ta
        • Triết học là việc đặt câu hỏi về những giả định của mình
        • Tìm hiểu lý do làm nhức đầu
        • Đi bộ giúp nghĩ tốt hơn
        • Địa lý → địa chất → địa hình → địa linh → địa bàn
        • ❓Bản đồ là cách để ta biết mình cần gì khi còn chưa cảm nhận được thứ mình cần là gì
        • ❓Essence có phải là sự trừu tượng hoá không？
          • A problem well stated is half solved
          • Bản đồ không phải là vùng đất
          • Chúng ta thường nhìn hiện tại và tương lai bằng những khái niệm học trong quá khứ
          • Dữ liệu không phải thông tin, thông tin không phải kiến thức, kiến thức không phải hiểu biết, hiểu biết không phải thông thái
          • Giả định đến từ trực giác
          • Mọi mô hình đều sai, nhưng một số thì hữu ích
          • Nhiều khi để trả lời được một câu hỏi ta phải tìm hiểu cả một lĩnh vực
          • Những câu chuyện kể ra có quyền lực tạo thành thực tại
          • Những niềm tin sai tạo ra một vùng chết các ý tưởng chưa được khám phá xung quanh nó
          • Nơi dễ kiếm những ý tưởng mới lạ với nhiều người là xung quanh những niềm tin sai phổ biến
          • Rhizome
          • Ta không xây dựng kiến thức về một thứ bằng cách phân tích các thuộc tính của nó và làm thí nghiệm lên nó. Ta biết về nó bằng cách làm lại nó nhiều lần
          • Thứ làm tốt công việc của mình là thứ ta không nhận ra sự tồn tại của nó
          • Triết học sự tĩnh và triết học chuyển động
          • Về lý thuyết thì lý thuyết và thực tế giống nhau. Trong thực tế thì lý thuyết và thực tế khác nhau
            • Có 4 loại phân loại
            • Phân loại, dán nhãn, khai báo metadata là những cái tên khác nhau cho cùng một thứ
            • Việc phân loại không quan trọng bằng việc chuẩn bị cho sự thay đổi sự phân loại
            • Hoán dụ giúp ta vẽ được những thứ trừu tượng
            • Muốn nhìn thấy siêu vật thì cần phải có một hệ thống liên kết các vật thể
            • Mỗi thuộc tính của vật thể tạo nên chiều của nó
            • Siêu vật là những vật mà ta khi ta chạm vào những vị trí khác nhau của nó thì không thấy sự liên quan giữa chúng, làm ta nghĩ chúng là những vật khác nhau
            • Sử dụng nhiều ẩn dụ khác nhau sẽ cho ta thấy vật thể tốt hơn
            • Ta mô phỏng thế giới qua những vật thể
            • Vì vật thể thường có số thuộc tính lớn hơn 3, nên ta không dễ biểu diễn dữ liệu thành bản đồ
            • Vùng đất thường là siêu vật
          • Bản chất của việc hợp tác xã hội không nằm ở mỗi chuyện làm nhẹ gánh nặng của nhau, mà còn là chuyện sắp xếp làm sao để có thể đẩy gánh nặng sang cho nhau mà không ai cảm thấy áy náy
          • Chi phí chuyển đổi giữa lập trình và nghiên cứu là lớn
          • Đối với người hỏi
          • Có những câu hỏi ta rất muốn có câu trả lời nhưng mãi mà vẫn chưa đi google
          • Khi khoảnh khắc loé sáng ý tưởng đến vào lúc ta đang tập trung làm việc khác, nó làm tăng thêm khối lượng nhận thức mà chúng ta có trong tâm trí, qua đó làm phân tán sự tập trung của ta khỏi thứ mà ta định làm
          • Khi được trò chuyện với người cùng quan tâm thì việc nghĩ không nhức đầu. Khi không có thì việc nghĩ nhức đầu
          • Muốn đọc trang tiếp theo trên web phải đợi tải, trong khi với sách thì tức thì
          • Mỗi một thắc mắc đều làm tăng thêm khối lượng nhận thức mà chúng ta có trong tâm trí, qua đó làm phân tán sự tập trung của ta khỏi thứ mà ta định làm
          • Nội việc đặt câu hỏi thôi đã đủ áp lực rồi, chứ đừng nói đến việc đi google hay đặt câu hỏi tốt hơn
          • Sự tập trung làm ta không thấy được bức tranh tổng thể
          • Vấn đề của việc đọc lướt không phải vì nó có khả năng thành công cao, mà là vì khi mình đã kết luận là khả năng thành công không cao rồi, thì sự chuyển trạng thái sang thực sự đọc cẩn thận không suôn sẻ và tự nhiên
          • Việc chất vấn quan điểm của mình dễ dàng hơn nhiều khi có ai đó nói ra sự chất vấn đó
          • Việc mò mẫm vui, đỡ phải nghĩ và thường là hiệu quả hơn là đọc hướng dẫn cẩn thận
          • Vì ta thường cần người khác cho ý kiến về suy nghĩ của ta, nên ta thường không cho được người khác ý kiến về suy nghĩ của họ
            • Chúng ta không chọn phương án tối ưu khi chọn sai cũng chẳng hại gì
            • Các tập quán chung giúp người dùng sử dụng web dễ dàng hơn, còn thôi thúc sáng tạo khỏi lối mòn đó là mãnh liệt
            • Công việc làm slide ít khi nào được gộp vào trong công việc sản xuất nội dung
            • Kể cả khi ta biết một trang web trả lời câu hỏi cho ta, thì việc đọc cũng nhức đầu
            • Link gây xao nhãng
            • Logo nên được thiết kế một cách độc lập với môi trường, vì nó sẽ được sử dụng ở bất kỳ môi trường nào
            • Mental model là những niềm tin của người dùng vào hệ thống
            • Một trang web giúp người dùng tới ngay được nơi họ cần đến làm họ cảm thấy mình có thêm tính tự chủ
            • Người dùng bấm bao nhiêu lần cũng được, miễn là tự tin mình đang đi đúng hướng
            • Người dùng dành nhiều thời gian ở website khác hơn website của bạn
            • Slide nhiều chữ thì không hấp dẫn
            • Trải nghiệm truy cập web giống như trải nghiệm được dịch chuyển tức thời đến một nơi xa lạ
            • Tính khả dụng liên quan đến con người và cách họ hiểu và sử dụng mọi thứ, chứ không phải liên quan đến công nghệ
          • Chuyên nghiệp (professional) và chuyên gia (expertise) là hai vấn đề khác nhau
          • Chúng ta săn tìm và tích trữ thông tin giống như săn tìm và tích trữ lương thực
          • Hiểu biết không chỉ để mình làm một cái gì đó, mà còn để mình không làm một cái gì đó
          • Học là quá trình cấu trúc hoá những thứ phi cấu trúc
          • Khai vấn là để kích thích suy nghĩ, còn tư vấn là đưa ý kiến của mình
          • Kiến thức là các niềm tin đúng có cơ sở
          • Knowledge forms when we accumulate, mix, connect and visualize information
          • Lúc mới học thì cần chất lượng hơn là nhanh
          • Nghịch lý triển ngôn
          • Ta không có đầu óc để đứng trên vai những người khổng lồ. Tự mò mẫm đỡ nhức đầu hơn
          • Tư duy gặng xét (critical thinking) đòi hỏi ta phải bảo vệ những luận điểm ta thấy chưa được bảo vệ thoả đáng
          • Tự đặt ra các câu hỏi ngớ ngẩn chính là cách để học lại những gì bạn tưởng là mình đã hiểu rõ
          • Đào tạo (teaching, training) là để lấy kiến thức, quy trình, còn huấn luyện (coach) là để ra sản phẩm
          • ❓Tác giả của một bài viết không bao giờ vét cạn được mọi từ khoá mà người đọc có thể sẽ nhập vào máy tìm kiếm để được gợi ý tới bài viết đó
          • Bộ não được thiết kế để loại bỏ mối nguy hiểm ngay bây giờ, không phải trong tương lai
          • Có những vấn đề lúc cần nói ra thì không không nghĩ ra nhưng vẫn cảm thấy chưa vét cạn
          • Có sự chênh lệch về sự thoải mái trong việc hỏi và việc trả lời
          • Framework thường dùng cho nhiều tình huống khác nhau, trong khi model thường dùng cho một tình huống cụ thể
          • Hiểu biết sâu làm ta thấy khoái cảm
          • Hot cognition và cold cognition
          • Hệ thống 1 dựa vào trí nhớ dài hạn. Hệ thống 2 dựa vào trí nhớ ngắn hạn
          • Não coi thông tin bên trong cơ thể, cảm xúc như thông tin chính xác về thế giới bên ngoài
          • Não con người thay đổi rất chậm
          • Não cần thời gian để kết nối các ý tưởng lại với nhau
          • Sự trì hoãn giúp giảm những hệ quả không lường trước được
          • Tiếng Việt rất không thuận lợi cho việc tìm hiểu các mức độ nhận thức
          • Việc trì hoãn giúp đánh giá được mức độ quan trong
            • Con người cố gắng nhìn ra mẫu hình, kể cả khi đó chỉ là sự ngẫu nhiên
            • Con người thường cố gắng tìm ra mẫu hình, kể cả khi nó không có ở đó
            • Cờ vua trông như là tư duy logic, nhưng thật ra chỉ là nhìn thấy mẫu hình
            • Sự chuyên gia đến từ việc nhìn ra mẫu hình
            • Trực giác là cách nhận thức không qua khái niệm
            • Trực giác là việc nhìn ra mẫu hình không hơn không kém
            • Trực giác là việc đi tới kết luận mà không thông qua suy luận
            • Việc nhìn ra mẫu hình cần những kiến thức có cấu trúc được lưu trong trí nhớ dài hạn
            • Bất hoà nhận thức giúp chúng ta hiểu sâu sắc hơn
            • Càng mất nhiều ta càng học nhiều
            • Các nghịch lý tạo ra bất hoà nhận thức
            • Cảm xúc không chỉ khiến ta nhớ tốt hơn, mà còn điều hướng những suy nghĩ tự động
            • Khoảnh khắc loé sáng ý tưởng thường đến vào những lúc ta không tập trung chú ý
            • Sự dễ hiểu làm tăng sự đáng tin, dù có thể nó không hợp lý
            • Sự lập luận dùng để thống nhất, nhưng lại có sự thờ ơ với lập luận
            • Sự lập luận không được tiến hoá để có quyết định tốt hơn, mà để có quyết định nhiều người đồng ý nhất
            • Sự suy luận (reasoning) là việc đưa ra những thông tin mới từ những thông tin đã có một cách có ý thức
            • Sự đau chi phối sự diễn giải của ta
            • Ta không nhớ những điều mình đã làm người khác đau bằng nhớ những điều người khác làm mình đau
            • Thay vì suy luận để đi tới kết luận, chúng ta thường dùng kết luận để suy luận
            • Trong hoạt động nhóm, thiên kiến xác nhận giúp giảm gánh nặng suy nghĩ mà vẫn đảm bảo mọi lập luận được trình bày và cân nhắc
            • Truyện cười thể hiện những nghịch lý
            • Việc con người không thường xuyên suy luận tốt dường như là một sự sắp đặt có chủ ý của tiến hoá
            • Đuối lý, cảm thấy đã được thuyết phục hoàn toàn, và né tránh việc suy nghĩ tới vấn đề là những thứ khác nhau
            • Các loại trí nhớ
            • Ký ức của chúng ta chủ yếu là những mẩu 3 giây. Hầu như tất cả các mẩu này biến mất không chút dấu vết
            • Nhiều khi ta nhớ nơi lưu trữ thông tin hơn là chính thông tin đó
            • Ta dễ đưa ra kết luận với những thứ dễ nhớ hơn là với những thứ xảy ra thường xuyên
            • Trí nhớ tình tiết và thủ tục thường để não nhớ. Trí nhớ ngữ nghĩa và tương lai thường để cho não ngoài
            • Đường cong trí nhớ, Lặp lại theo khoảng (spaced repetition)
            • Bạn có thể chứng minh mọi thứ bằng ẩn dụ
            • Chúng ta sống bằng ẩn dụ
            • Các ẩn dụ tri nhận cơ bản dựa trên mối tương quan của cơ thể và xung quanh
            • Di sản nhị nguyên của Descartes vẫn còn được sử dụng
            • Ẩn dụ là nền tảng của mọi suy nghĩ và lập luận
            • Ẩn dụ tô đậm những tính chất chung và ẩn đi những tính chất không chung
            • Ẩn dụ được nhúng trong các neuron não. Chúng tồn tại dưới dạng vật lý
        • Môi trường nghĩ, nhận thức tăng cường
          • App không render tức thời
          • Chúng ta không quen thuộc với luỹ thừa
          • Con người có khả năng tự nhận thức ra lỗi tư duy của mình, dù khả năng đó không hoàn hảo
          • Các công ty ít có lợi trong việc đầu tư nghiên cứu môi trường tư duy
          • Explorable explanation phù hợp cho các trình bày liên quan chặt chẽ đến toán hơn
          • Explorable explanation thiên về toán, còn data journalism thiên về thống kê dữ liệu
          • Hmm…Because…So now…
          • Hành vi và phản ứng là những thứ native trong môi trường máy tính
          • Môi trường nghĩ là nơi ta có thể có những loại suy nghĩ mới, những suy nghĩ mà trước đây ta không thể hình thành
          • Một hệ thống lịch mà tất cả mọi người trên thế giới dùng được là một hệ thống lịch chỉ có ngày chứ không có tháng hay năm
          • Một môi trường nghĩ thực sự mới là nơi chỉ việc dùng nó thôi sẽ thay đổi cả cách nghĩ của toàn bộ một nền văn minh
          • Một nửa thời gian bạn nghĩ là bạn nghĩ thực ra bạn chỉ lắng nghe
          • Nghĩ về sự nghĩ làm tăng thêm khối lượng nhận thức mà chúng ta có trong tâm trí, qua đó làm phân tán sự tập trung của ta khỏi thứ mà ta định làm
          • Powerful medium enables powerful representations
          • Thật khó để nghe thấy sự nghĩ của chính mình
          • Việc dùng game hoá để giải thích có một bất lợi là các công ty làm game tập trung vào việc tạo ra game có tính giải trí hơn là việc giải thích
          • Việc đơn giản hoá một khái niệm phức tạp để giải thích cho một đứa trẻ hiểu không làm cho đứa trẻ đó hiểu được hết khái niệm đó, nhưng làm cho bản thân người giải thích hiểu được thêm về khái niệm
          • Ý tưởng hoặc quan sát vừa nghĩ ra nếu không nhanh chóng ghi lại sẽ bị mất
          • Đồ thị mạng lưới giúp ta thấy được mẫu hình
          • ❓Môi trường nghĩ giúp ta hiểu được những thứ phi tuyến bằng việc tuyến tính hoá nó, còn công nghệ là thứ khiến ta làm được những thứ phi tuyến kể cả khi mình không thoát khỏi sự tuyến tính
            • Công cụ không chỉ là cách để đạt mục tiêu nhanh hơn, mà còn thay đổi tư duy của chúng ta
            • Công cụ là sự nối dài của cơ thể
            • Công cụ nghĩ giúp ta có thể nghĩ tới những suy nghĩ khó nghĩ và bất khả nghĩ
            • Những công cụ nghĩ tốt đa phần là sản phẩm phụ của những nỗ lực giải quyết những vấn đề nghiêm túc
            • Sơ đồ không phụ thuộc vào hướng. Bản đồ phụ thuộc vào hướng
            • Xây dựng hệ thống luôn là nhiệm vụ phụ
            • Các bảng tin làm mình cảm giác ai cũng thấy giống mình
            • Bản đồ là yếu tố tuyệt vời nhất của game mà các dự án có sử dụng game hoá chưa sử dụng triệt để
            • Dùng thuật ngữ chính xác hơn dùng từ bình dân, nhưng ngay cả chuyên gia cũng không phàn nàn về việc dùng từ bình dân, miễn là việc đó không tạo ra sự mơ hồ
            • Giấy và bút không thể hiện hành vi của hệ thống đang được nghiên cứu
            • In nghiêng câu trích dẫn thay vì để vào trong ngoặc kép làm câu văn tự nhiên hơn
            • Không nên đánh giá một quyển sách qua trang bìa, nhưng có thể đánh giá một con người qua tủ sách
            • Một văn bản không nên chỉ là thứ để truyền đạt thông tin hay hiểu biết một chiều và thụ động, mà còn nên trở thành một sân chơi cho người đọc khám phá
            • Những câu trả lời luôn giả định người hỏi hiểu trước một vài khái niệm
            • Sách và bài giảng là những môi trường được thiết kế như thể người học hiểu hết hoàn toàn trong một lần tiếp thu, kể cả khi tác giả và giảng viên cũng không thực sự nghĩ vậy
            • Sự phát minh ra ký hiệu phát minh ra toán học hiện đại
            • Sự phát minh ra việc viết phát minh ra việc lập luận
            • Ta hiểu một đoạn 100 chữ nếu có không quá 3 từ không biết
            • Ta không tận dụng hết được môi trường máy tính khi chỉ bắt chước môi trường giấy
            • Tinh túy của một cuốn sách chính là mục lục của nó
            • Viết cho phép ta nghĩ về sự nghĩ
            • Viết làm suy nghĩ không còn là vô hình
            • Việc rút gọn cả bài thành câu tóm tắt chỉ có tác dụng khi mình hiểu dược những khái niệm quan trọng trong bài
            • Đọc một bài viết sâu làm ta biết mình cần phải làm gì nhiều hơn là đọc một bài viết nông
            • Đọc mục lục một cuốn sách thì đơn giản, nhưng có thể truy xuất được điều mình cần và vận dụng nó một cách hiệu quả thì phải đọc cả cuốn sách
            • ❓Tình tiết khiến ta cảm thấy vẫn hấp dẫn và có lợi ích dù không hiểu quá nhiều
              • Collecting material feels more useful than it usually is
              • Cần những cách lưu dữ liệu khác nhau cho việc họp, nghiên cứu và quản lý dự án
              • Evergreen giúp tăng khả năng nhìn thấy được mâu thuẫn
              • Evergreen notes biến ý tưởng trở thành vật thể để mình thao tác
              • Ghi chép tay creates a tactile information recall
              • Ghi chép thứ mình nhớ kém
              • Giàn giáo nhận thức cần phải tuỳ biến với quá trình hiểu biết của người dùng
              • Khu vườn số luôn phát triển và thay đổi. Nó không bao giờ có trạng thái xong
              • Ta thường không sẵn sàng để đọc một tài liệu khi ta mới thấy nó
              • Tiếng Anh càng làm mình muốn đọc lướt hơn
              • Tóm tắt nội dung bài giảng, dùng bút đánh dấu đoạn văn bản quan trọng khi đọc sách, đọc đi đọc lại một chương sách hoá ra lại là những cách không mấy hiệu quả về ghi nhớ
              • Việc thu thập tài nguyên tạo cảm giác hữu ích hơn là thực sự hữu ích
              • Ý tưởng nếu không ghi lại ngay sẽ quên rất nhanh
              • Đọc lướt không giúp ta tiếp thu được gì cả
          • Dịch thoát giúp người nghe không chướng tai, nhưng làm mất cơ hội để họ thấy sự khác biệt trong cách tư duy ở nguyên ngữ
          • Luyện nói
          • Để dịch một khái niệm, hãy vét cạn các nét nghĩa, các cách dùng, các cách hiểu về nó, rồi tìm những từ chứa đựng được càng nhiều nét nghĩa càng tốt
        • Triết học công nghệ
          • Khi hành động của một người được tạo bởi thiên kiến, ta thường nói là nó phi lý. Khi một đồ vật được tạo bởi thiên kiến, ta thường bảo rằng nó trung lập
          • Khi sử dụng công nghệ, ta không nghĩ là nó sẽ thay đổi bản thân mình
          • Một dụng cụ có sự lý tính rất rõ ràng
          • Triết học ngôn ngữ là trung tâm của triết học khoa học máy tính
          • Trong khi khoa học thường đi liền với công nghệ, triết học khoa học thường nói về chân lý, còn triết học công nghệ thường nói về đạo đức
      • Nhân học
        • Có những thứ mà kể cả phỏng vấn cũng không dự đoán được
        • Dân tộc học là nhân học văn hoá
        • Dấn thân, quan sát và ghi chép là những chỉ báo cho thấy mức độ hoà nhập
        • Dữ liệu nhỏ cũng có tính dự báo xu hướng giống như dữ liệu lớn
        • Nhà nghiên cứu điền dã không thể và không nên cố tỏ ra chỉ là con ruồi đậu trên bức tường
        • Nhân học cho ta cái nhìn sơ lược về những khả thể khác của con người
        • Nhiều ngành học xem con người là kết quả của những thứ bên ngoài trong mối quan hệ nhân quả. Nhân học chỉ chú trọng đến việc nói rằng bạn có thể khác biệt, rằng bạn còn có thể là người khác
        • Nhân học là triết học trong xã hội
        • Nhật ký điền dã
        • Quan điểm của các cá nhân
        • Quá trình nghiên cứu nói chung là một sự thương thảo diễn ra liên tục
        • Topic modelling trong NLP dùng cho máy và cần tập dữ liệu lớn. Còn thematic analysis trong nhân học thì dành cho người, nhấn mạnh vào yếu tố thị giác
        • Đối thoại thay vì phỏng vấn
        • ❓Khi nào thì một người sẽ cởi mở và thoải mái nói về những thứ họ không muốn nói
        • ❓Nhân văn chỉ quan tâm đến việc lưu trữ, hiểu dữ liệu và tạo ra câu chuyện hay
          • Chú giải ban đầu là để hiểu lời của thượng đế, nhưng sau đó lại biến thành người có góc nhìn của thượng đế
          • Khi nhà nghiên cứu xem mình là người đọc và chú giải văn bản, họ bóc tách các lớp để tạo ra một văn bản mới. Khi họ xem mình là đưa thư, họ kết nối những văn bản để tạo ra văn bản mới
          • Trải nghiệm, diễn giải, đối thoại, đa thanh là những mô thức về tính uy quyền
          • Uy quyền diễn giải loại bỏ các quá trình đối thoại. Uy quyền đối thoại hoàn toàn che dấu đi tiến trình văn bản hóa
          • ❓Sự khác biệt giữa việc đưa thư và chăm trích dẫn là gì
          • ❓Việc quan sát tham dự biến việc diễn giải trở thành mô tả
          • ❓Wikipedia là góc nhìn thượng đế, nhưng nó lại là cơ chế để tất cả mọi người là đồng tác giả
            • Diễn giải văn bản không phải là sự đối thoại do nó không phụ thuộc vào việc có mặt của người nói
            • Hermes vốn chỉ là người đưa thư chứ không giải thích, diễn giải gì cả
            • Khi người quan sát có sự kết nối với nhân vật nào, thì những nhân vật khác sẽ trở thành nền cho nhân vật đó
            • Khi người quan sát có sự kết nối với nhân vật nào, thì những nhân vật khác sẽ
            • Khi nhà nghiên cứu chú giải văn bản, họ kiến tạo ra đồng tác giả cho mình
            • Không giống như diễn ngôn, văn bản có thể dịch chuyển được
            • Mỗi xã hội chứa đựng những cách diễn giải của riêng nó. Công việc của nhà nhân học là học cách bước vào những cách diễn giải đó
            • Người làm nhân học kết nối với lý thuyết nhiều hơn, còn nhà báo tường thuật sự kiện nhiều hơn
            • Người đọc là người chú giải
            • Những từ sử dụng trong viết lách điền dã nhân học không thể được coi là một độc thoại
            • Một phần quan trọng của sự kiến tạo cuộc đá gà thành một văn bản là một quá trình hội thoại và đối mặt với một số người Bali chứ không phải là việc đọc và diễn giải văn hóa đằng sau lưng họ
            • Sự kiểm soát của người bản xứ đối với những kiến thức có được trong quá trình thực địa là khá đáng kể, và thậm chí là có tính quyết định
            • Thông diễn học bắt nguồn từ việc chú giải kinh thánh
            • Tính một chiều của dân học diễn giải nằm ở chỗ chỉ diễn giải văn hóa bản địa chứ không diễn giải văn hóa của nhà nghiên cứu
            • Việc đọc là sự gặp gỡ, giao thoa của thế giới của văn bản và thế giới của người đọc
            • Văn hoá là một tập hợp các văn bản
            • Để có thể diễn giải thì việc tiên quyết là phải văn bản hoá, nghĩa là tách những hành vi, câu nói, niềm tin, lễ nghi, truyền thống, v.v. ra khỏi diễn ngôn
            • Biểu tượng là hệ quả của sự nội tâm hoá
            • Không trực tiếp nói đồ vật được dùng để làm gì, mà mô tả sao cho người đọc tự liên hệ được tới chức năng của nó
            • Kể về bản thân cho người khác vừa là sự kết nối những với tổn thương của mình, vừa là một lần tự sát
            • Mỗi một đồ vật, hành vi đều là ẩn dụ của một biểu tượng văn hoá
            • Phía sau các tình tiết hiển hiện ở bên ngoài tiềm ẩn các ý nghĩa phía sau
            • Tình tiết là các sự kiện cá nhân
            • Việc phân tích văn hoá không phải là một khoa học thực nghiệm tìm kiếm quy luật, mà là một khoa học lý giải ý nghĩa
            • Văn bản là nơi ta đọc ra các ý nghĩa và diễn giải nó
            • Văn hoá có liên quan chặt chẽ đến biểu tượng
            • Cộng đồng là tác giả của nghiên cứu, nhà nhân học chỉ là người mang thông điệp của cộng đồng đi đối thoại
            • Một bài viết là sự tương tác giữa rất nhiều tác giả, dù có thể ta không nhìn thấy điều đó một cách rõ ràng
            • Từ chống chủ quan đến liên chủ thể
          • Hoạt động trải nghiệm là việc tận dụng những gợi ý manh mối, dấu vết, cử chỉ, và cảm quan trước khi phát triển những diễn giải ổn định
          • Quan sát tham dự cho nhà nghiên cứu uy quyền về trải nghiệm
          • Quan sát tham dự không phải là khai thác thông tin
          • Quan sát tham dự là sự kết hợp giữa trải nghiệm cá nhân với cường độ cao và phân tích khoa học
          • Quan sát tham dự đời sống xã hội chính là một quá trình thay đổi toàn bộ con người mình để trở thành thành viên của cộng đồng
          • Sự sáng tạo mang tính trải nghiệm là một sản phẩm mang tính chủ quan, chứ không mang tính liên chủ thể hay dựa trên sự đối thoại
          • ❓Nhà nghiên cứu khi điền dã thì cũng đã có một mục tiêu nghiên cứu nào đó rồi. Nếu không phải khai thác thông tin thì sẽ không hoàn thành công việc được
          • ❓Quan sát tham dự có yêu cầu họ tập trung nói về một chủ đề nào đó không
          • Cho độc giả xem, không kể lại
          • Cái quan trọng của câu chuyện là tinh thần, thông điệp và sự kiện. Còn ngôn từ, cách biểu đạt chỉ là thứ cấp
          • Câu chuyện cuộc đời có khả năng bị cảm xúc của nhân vật chi phối câu chuyện
          • Kết nối dòng chảy cuộc đời của nhân vật với quãng đường xã hội
          • Một người trung niên kể về thời họ 6 tuổi khác với đứa bé 6 tuổi đó kể về mình
          • Những đau buồn của nhân vật tạo ra tình tiết
          • Niên biểu là để lên kế hoạch và nhớ các từ khoá quan trọng, còn khi viết chuyện thì viết theo từ khoá
          • Ta có thể hư cấu nội tâm nhân vật dựa trên dữ liệu
          • Việc chọn chủ đề phụ thuộc vào niên biểu và thông điệp
          • Việc hỏi quan điểm có thể gặp việc tránh né, hoặc câu trả lời bị theo tư duy của họ, hoặc không tạo đủ chất liệu cho việc kể chuyện
          • Điểm nhìn ngôi thứ nhất không hoá thân được vào các không gian, nhưng suy tư được vào chính thế giới nội tâm của mình
          • ❓Mình có nhất thiết phải không thể hiện quan điểm của mình về nhân vật không
          • ❓Ngôi thứ ba thực ra vẫn chỉ là ngôi thứ nhất mà thôi
          • ❓Nếu đã xuất bản rồi mà nhân vật muốn rút lại thì làm sao
          • Chỉ cần ghi những thứ để mình nhớ, và để người khác nhặt được cũng không hiểu gì
          • B1: nhập gia
          • Hãy cài cắm các chi tiết
          • Hãy tham gia như một phần của cộng đồng chứ không phải thúc đẩy cộng đồng
          • Muốn cấu trúc hoá bối cảnh thì cần phải có tiêu điểm
          • Nhà nghiên cứu luôn trong tâm thế có thể sẽ rời đi
          • Nếu không tuân thủ việc không tác động dù chỉ là lời khuyên, thì cái kết quả nghiên cứu cũng có thể là cái mà mình tạo ra
          • Quá trình điền dã từ đầu đến cuối luôn bị chi phối bởi việc viết lách
          • Quá tập trung vào tình tiết mà bỏ qua bối cảnh thì sẽ thành góc nhìn thượng đế
          • Trình thuật cuộc đời, câu chuyện cuộc đời, tiểu sử là giống nhau
          • ❓Có đưa ghi chú của mình cho người mình nghiên cứu xem
          • ❓Khi nào thì họ sẽ nói về những thứ họ thấy xấu hổ hoặc tội lỗi
          • ❓Môi trường đô thị thì cũng không có điều kiện để làm chung với họ được
          • ❓Một vài ví dụ hoặc nghiên cứu về sự ra quyết định can thiệp trong khi nghiên cứu
          • ❓Nghe những gì họ nói thì chỉ là một chiều
          • ❓Người ta ngại không muốn từ chối thì mình có tiến tới ko
          • ❓Nếu họ bận mình chỉ có thể hẹn họ ra cà phê thì thời gian họ có thể dành cho mình cũng chỉ có thể là 1, 2 tiếng. Như vậy thì cũng đâu khác gì phỏng vấn
          • ❓Nếu trước khi xin làm nghiên cứu mình họ đã có sự không thoải mái với mình rồi thì sao
          • ❓Quá trình xây dựng sự tin tưởng như thế nào, khi mình không có cơ hội để làm giống như họ
          • ❓Sau khi nghiên cứu xong thì giúp đỡ, tác động cũng được mà
          • ❓Trường hợp va chạm thói quen, văn hoá, lối sống mà mình không biết nhưng cũng đủ gây ra sự khó chịu ở họ thì sao
          • ❓Để một quan sát có chất lượng thì cần bao nhiêu thời gian ở cùng cộng đồng
      • Quản lý dự án, phát triển sản phẩm, xây dựng tổ chức
        • ❓Học qua dự án hay học bài bản
          • Công việc chính là giải pháp
          • Công việc sẽ được gắn ở khắp nơi
          • Công việc và cuộc sống không thể tách rời nhau
          • Cần nghĩ về công việc như là một cách để kiểm định giả thiết, chứ không phải chỉ để hoàn thành
          • Dự án chủ yếu gồm các công việc khai phá. Chiến dịch chủ yếu gồm các công việc khai thác
          • Insight through making
          • Nghiên cứu những điều đã biết mà không biết, lập kế hoạch A cho điều đã biết là đã biết, và lập kế hoạch B cho điều không biết mà đã biết
          • Quản lý cuộc sống chính là quản lý dự án
          • Sự hoàn hảo và không phạm sai lầm
          • Thành quả mong muốn và giả định của một công việc tìm hiểu một vấn đề nào đó là chính nó
          • Từ thành quả mong muốn nghĩ ra công việc trước dễ hơn nghĩ ra giả định trước
          • Vì tôi không biết làm nên không được giao, nhưng vì không được giao nên càng không biết làm
          • Áp lực giết chết sự sáng tạo
            • Agile dành cho sản phẩm thay đổi nhanh, và tập trung vào tốc độ và sự linh hoạt. Lean dành cho sản phẩm thay đổi chậm, và tập trung vào việc giảm lãng phí
            • Công việc khai phá chính là việc nghiên cứu và quản lý kiến thức
            • Công việc khai phá và công việc khai thác
            • Dự án chủ yếu là các công việc khám phá. Chương trình chủ yếu là các công việc khai phá
            • Mọi thứ nên được xây từ trên xuống, trừ lần đầu tiên
            • Nhiều khi vấn đề chỉ được phát hiện ra khi đến khâu triển khai ý tưởng
            • Sau 2 tuần nên cập nhật những cái mới
            • Sự khám phá thực ra chỉ là lấy mẫu chứ không phải khám phá kiến thức
            • Ta không lường trước được những công việc mình cần làm là gì trừ phi đã từng làm nó rồi
            • Bảng quan trọng – khẩn cấp
            • Bỏ công đi học lập trình thì không đáng, nhưng không biết thì sẽ rất lệ thuộc vào người khác
            • Có người giới thiệu về vấn đề có lẽ là cách duy nhất để làm được những thứ mình muốn làm nhưng không khẩn cấp
            • Có những cái ta cần làm trước khi ta thấy cần làm
            • Có những thứ ta biết là cần thiết nhưng không thể thấy thú vị nổi, thậm chí không thể đồng cảm nổi
            • Giữa thời gian, chất lượng, chi phí, ta chỉ chọn được 2
            • Lý do mọi người hay gặp nước đến chân mới nhảy, không giải quyết chuyện quan trọng khi vấn đề còn nhỏ là vì ta không có đầu óc để nghĩ đến nó
            • Muốn thấy được những vấn đề lớn cần sự thong thả
            • Nhiều khi không chịu đi bán vì việc code tiếp sẽ có lợi hơn khi ta biết sản phẩm rồi sẽ cần phải được code tiếp
            • Số lượng vấn đề tìm ra trong 1 buổi có thể nhiều hơn số lượng vấn đề có thể giải quyết trong 1 tháng
            • Thay vì lập ra danh sách công việc, hãy thử lập ra danh sách không phải công việc xem
            • Việc nghĩ về sản phẩm lôi cuốn hơn việc nghĩ về thành quả cần có hơn nhiều
            • Vấn đề ngắn hạn hay dài hạn không quan trọng, quan trọng là làm cái này mà phải nghĩ về cái khác thì sẽ nhức đầu
            • When someone's taking time to do something right in the present, they're a perfectionist with no ability to prioritize, whereas when someone took time to do something right in the past, they're a master artisan of great foresight
            • Ý tưởng sinh ra không theo độ khẩn cấp
            • Điều quan trọng thì thường hiếm khi khẩn cấp, và điều khẩn cấp thì thường hiếm khi quan trọng
              • Phân tích quyết định đa tiêu chí (MCDA) là phương pháp để tìm điểm đánh đổi tối ưu nhất
              • Đừng ra quyết định khi bụng đói
              • ❓Bản chất của phân tích quyết định đa tiêu chí vẫn là quy về một chỉ số
              • ❓Kết quả cuối cùng của MCDA có khác gì với tiền
            • Các cấp trong tổ chức nên nói chuyện với nhau bằng thành quả
            • Dự án là sản phẩm
            • Giải pháp gợi ý chính là thành phẩm
            • Mọi thành quả mong muốn đều chứa trong mình những giả định
            • Một sản phẩm được tạo nên bởi nhiều thành phẩm. Thứ ta gọi là sản phẩm thành phần, hoặc sản phẩm nhỏ hơn, chính là thành phẩm
            • Một số thành phẩm sẽ có những thành quả mong muốn bên trong nó, nhưng thường chỉ là thành phẩm nhỏ hơn
            • Sản phẩm là kết quả của các công việc
            • Sản phẩm là sự bồi tụ của các dòng hải lưu nhu cầu và kết tinh của kiến thức
            • Sản phẩm là vùng đất
            • Sản phẩm là vật thể
            • Thành phẩm (output) là các kết quả trực tiếp của các công việc
            • Thành quả (outcome) là kết quả thu được do sự thay đổi về hành vi của người dùng khi tương tác với sản phẩm đã được cải tiến hoặc sản phẩm mới
            • Thành quả quan trọng hơn thành phẩm
            • Tiêu đề của thành quả mong muốn bắt đầu bằng người dùng
            • Tầm nhìn = thành quả lớn nhất
            • Tầm nhìn là thứ mình muốn có. Sứ mệnh là thứ mình sẽ làm. Sản phẩm là thứ mình tạo ra
            • Tầm nhìn là điều mình sẽ có khi tất cả mọi hoạt động của mình đều thành công
            • Working on niche, personally meaningful projects brings weirder, more serendipitous inbounds
            • Đổi những câu hỏi chất vấn giả định của một thành quả về dạng khẳng định thì ta sẽ có những thành quả mong muốn thành phần
            • ❓Một object khi chưa tồn tại mà ta muốn có nó thì nó là objective
            • ❓Nhu cầu = impact = vấn đề = điểm đau = động lực = lý do bắt đầu = thành quả mong muốn nguyên thuỷ
            • ❓Tại sao không gọi thẳng là kết quả từ sự thay đổi hành vi của người dùng？Dùng thành quả dễ gây nhầm lẫn cho người chưa biết
            • ❝Mục tiêu❞ và ❝Kết quả❞ là những từ bao trùm
            • Chỉ có thể ước lượng được thời gian cần có để hoàn thành khi công việc của ta gần như chỉ gồm công việc khai thác
            • Cây quyết định và PERT dành cho những dự án chủ yếu gồm các công việc khai thác
            • Danh sách công việc chỉ là danh sách chờ. Để một công việc thực sự được tính đến, ta cần để nó vào lịch
            • Gọi sự chú ý là tài nguyên là không chính xác, vì đa phần ta có thể sống thiếu tài nguyên, còn sự chú ý chính là sự sống
            • Lên lịch khối thời gian giúp cân bằng sự quan trọng và khẩn cấp
            • Mọi thứ sẽ luôn tốn thời gian hơn bạn nghĩ
            • Nếu bạn nghĩ rằng bạn có thể hoàn thành đúng kế hoạch, có thể bạn đang ngộ nhận
            • Quản lý công việc là quản lý thời gian
            • Quản lý tác vụ chỉ có thể giải quyết khi nó kết hợp được lịch để time blocking
            • Xong hạn chót này thì sẽ tới hạn chót khác
          • Các nhóm làm việc qua mạng ngày càng nhiều
          • Các tổ chức thường chỉ lưu trữ kiến thức mà ít khi dành nhiều sự chú ý tới kết nối chúng
          • Dữ liệu chính là lập trình
          • Email không được sinh ra để trao đổi thông tin, mà là để làm todo list
          • Ghi chú thì linh hoạt, nhưng tĩnh. App thì cứng nhắc, nhưng động
          • Quản lý công việc và quản lý kiến thức không thể tách rời nhau
          • Sự khác biệt giữa các ứng dụng quản lý chủ yếu ở nghiệp vụ cần giải quyết chứ không nằm ở yếu tố kỹ thuật
          • Ta được hứa hẹn sẽ có những chiếc xe đạp cho tâm trí. Thay vào đó ta lại có máy bay
            • Cấu trúc phân cấp thường cứng nhắc và nhân tạo
            • Những gì ta viết thì nên được tự động được cấu trúc
            • Việc quản lý công việc thường cần một cấu trúc
            • CRM tập trung vào tăng sale, ERP tập trung vào cắt giảm chi phí
            • Dữ liệu dưới dạng văn bản phù hợp cho việc quản lý kiến thức
            • Silo thông tin khiến cho những thao tác tự động hoá đơn giản không thể làm được
            • Việc lưu dữ liệu ở các công cụ khác nhau tạo thành các silo thông tin
            • ❓Tại sao không cho người chưa biết gì về CNTT học về cơ sở dữ liệu trước thay vì học lập trình trước？
            • Các ERP được dựng sẵn không đủ khả năng đáp ứng những luồng làm việc và suy nghĩ đặc thù
            • Các tiếp thị về no code hàm ý rằng việc code là việc khó nhất trong việc tạo sản phẩm, nhưng thực ra việc thảo luận và lên kế hoạch mới là thứ quan trọng nhất
            • Cái tên no code chỉ bình mới rượu cũ của GUI
            • Dùng low code để xây dựng hệ thống là đang mang nợ kỹ thuật vào người
            • File Google Docs không thực sự là file
            • Lập trình viên khó chịu với hệ thống low code không phải vì nó ưu tiên sự tiện lợi và chi phí thấp cho người dùng, mà vì nó được tiếp thị như là một giải pháp hoàn hảo có thể giải quyết được mọi nhu cầu thực tế
            • No code so với có code giống như so xe Lego so với ô tô thực sự
            • Sản phẩm no code không thể nào đáp ứng được nhu cầu tuỳ biến cao
            • Sản phẩm no code đem đến sự phản hồi tức thời
              • Excel dịch chuyển một phần quyền lực của chuyên gia IT vào người sử dụng
              • Excel không cho ta quản lý phiên bản được
              • Excel không cản ta làm điều mà ta sẽ hối tiếc
              • Excel không làm ta hiểu về lập trình một cách đúng đắn
              • Excel không phù hợp cho việc lập cơ sở dữ liệu
              • Excel là loài gián trong ngành phần mềm
              • Excel là một ngôn ngữ lập trình mà không làm ta cảm giác là đang lập trình
              • Excel là nguồn ý tưởng cũng như là kẻ thù lớn nhất của các SaaS
              • Excel là người bạn tuổi thơ tuyệt vời, nhưng là kẻ thù của tuổi dậy thì
              • Excel là sản phẩm low code tồn tại lâu dài nhất
              • Excel đã làm một việc phi thường trong việc giáo dục hàng trăm triệu người về sức mạnh của phần mềm
        • Phát triển sản phẩm
          • An outcome is a change in human behavior that drives business results
          • Bởi vì sản phẩm có tính quy hồi và có thể là thành phẩm chung của nhiều sản phẩm lớn hơn, nên để quản lý được nó ta phải biết lập trình
          • Các công ty không quan tâm đến tính năng chuyên biệt
          • Có thêm nhân viên không làm sản phẩm phù hợp với thị trường hơn
          • Design thinking bắt đầu từ một đề bài. Nhưng đề bài được ra thế nào thì không nói
          • Insight trong phát triển sản phẩm gắn liền với việc thay đổi hành vi người dùng
          • Khi app có nhiều tính năng thì sẽ không biết một người dùng không vào là vì họ không tìm thấy tính năng họ cần hay là vì họ không biết app có tính năng họ cần
          • Làm sản phẩm thiên về cảm giác, làm tăng trưởng thiên về dữ liệu
          • Mô hình xoắn ốc nhấn mạnh vào phân tích rủi ro
          • Ngôn ngữ của người dùng và ngôn ngữ của người cung cấp giải pháp có thể khác nhau
          • Người dùng hài lòng với chất lượng sản phẩm, không phải tốc độ làm ra nó
          • Người dùng yêu cầu tính năng không có nghĩa là họ sẽ dùng
          • Những người viết phần mềm vì cả nhu cầu của mình và người giống mình
          • Phân loại người dùng khi phát triển sản phẩm khác với phân khúc khách hàng
          • Sản phẩm ra mắt 10 năm rồi cũng có thể không biết gì về người dùng
          • Việc làm sản phẩm thì muốn làm thật ít chức năng càng tốt, nhưng việc viết phần mềm đòi hỏi nên lên kế hoạch các chức năng kỹ càng
          • Đặc điểm của quy trình phát triển sản phẩm truyền thống là bước nghiên cứu xem ý tưởng có đúng không luôn đến sau việc nghĩ ra được ý tưởng đó trước
          • ❓Có nên làm tiếp thị khi mình chưa làm nghiên cứu người dùng không
          • ❓Thu thập kinh nghiệm từ các blog cũng là xây dựng sản phẩm
          • ❓Tung ra quá sớm sẽ dễ bị thị trường chi phối ngược lại
          • ❓Với một sản phẩm demo còn nhiều lỗi vặt thì có cần phải hoàn thiện những lỗi vặt đó trước khi hỏi ý kiến khách hàng không？
          • Chỉ số
            • Chỉ số ta theo đuổi phải là chỉ số về giá trị của sản phẩm đối với người dùng
            • Chỉ theo đuổi một chỉ số là quá đơn giản
            • Con số không nói dối, nhưng nó nói nửa sự thật, và người nói dối dùng con số
            • Các chỉ số đo lường thu nhập
            • Dựa vào KPI thì bộ phận kinh doanh sẽ có tiếng nói lớn nhất, còn đội phát triển sản phẩm rất ít có tiếng nói
            • Định luật Goodhart: "Khi một phép đo trở thành mục tiêu, nó thường mất đi sự hiệu quả của nó"
            • Mô hình phễu không xem khách hàng như là người cùng đồng hành với mình
            • NPS trên 50％ là đạt được sản phẩm phù hợp thị trường
            • Nếu bạn không thể đo lường, bạn không thể cải tiến
            • Thứ nào được đo thì sẽ tốt lên, còn thứ nào khó đo thì sẽ tệ đi
            • Đừng dùng chỉ số sao bắc cực, hãy dùng chỉ số hải đăng
            • ❓Có phải thứ quan trọng nhất là tìm được sản phẩm phù hợp thị trường không
            • ❓Việc theo đuổi các chỉ số ESG, phát triển bền vững có giúp làm điều tương tự không
              • Chỉ nên nghĩ về viral khi đã có một lượng người thực sự sử dụng sản phẩm của mình
              • Tăng trưởng của thị trường quan trọng hơn tăng trưởng doanh số
              • Tăng trưởng là khoảng cách giữa chuyển đổi và rời bỏ
              • Tỉ lệ quay lại là thứ quan trọng nhất trong tăng trưởng
            • Có quá nhiều điều cần kiểm chứng nhưng dù muốn đi tìm cũng không ai chịu dành thời gian để trả lời
            • Giả định có mặt ở khắp nơi
            • Hãy liệt kê những niềm tin trước khi phỏng vấn
            • Hệ thống giả thiết ban đầu dễ khiến ta bỏ qua việc kiểm chứng niềm tin, hoặc kiểm chứng bằng những câu hỏi định hướng
            • Sử dụng nhiều phương pháp khác nhau để kiểm tra giả thuyết sẽ tránh thiên kiến tốt hơn là dùng một phương pháp nhiều lần
            • Việc kiểm định giả thuyết thường bị bỏ qua khi có quá nhiều việc
            • Để có thể thiết kế một giải pháp một cách nhanh chóng và tự tin, ta cần được thử nghiệm ý tưởng mới và kiểm tra giả thiết ngay khi chúng vừa được nghĩ ra
            • Đừng chạy theo tính năng, mà hãy xác định vấn đề cần ưu tiên giải quyết và nhanh chóng kiểm tra các giả thuyết
          • Nghiên cứu, tìm ý tưởng
            • 1 nghiên cứu 20 ngày khác với 4 nghiên cứu 5 ngày
            • Các nghiên cứu có thể có cùng một mục tiêu nghiên cứu, nhưng khác nhau về câu hỏi nghiên cứu
            • Giai đoạn lên ý tưởng thường khó khăn
            • Idea là một cái gì đó để thử, còn insight là kết quả của sự thử
            • Knowns and unknowns
            • Mô hình kinh doanh và định giá
            • Người giúp đỡ sẽ khó có động lực giúp nếu không thấy ý tưởng mình rõ ràng
            • Những câu hỏi đánh giá tác động đòi hỏi phải nghiên cứu sâu
            • Phân loại người dùng khi phát triển sản phẩm khác với phân khúc khách hàng
            • Ý tưởng với hiểu biết sâu đều là giả thiết
            • ❓Hiểu biết sâu thông qua việc bắt tay vào làm, hay hiểu biết sâu thông qua việc nghiên cứu
            • ❓Khảo sát để lọc ứng viên phỏng vấn khác gì khảo sát để xác nhận phát hiện mới từ phỏng vấn trên quy mô lớn
              • Biểu đồ cánh hoa phù hợp cho việc phân tích bối cảnh cạnh tranh ở một thị trường mới hoặc resegmented markets
              • Biểu đồ cạnh tranh XY phù hợp cho việc phân tích bối cảnh cạnh tranh trên một thị trường đã có sẵn
              • Biểu đồ cạnh tranh giúp ta có được những giả định đầu tiên về những khách hàng đầu tiên của chúng ta
              • Các mạng xã hội có những báo cáo về xu hướng của người dùng nền tảng của họ
              • Tổng hợp các cách biểu diễn các bên liên quan
              • Ai cũng có một kế hoạch cho tới khi bị đấm vào mồm
              • Những thứ không quan trọng có thể tự xử lý lẫn nhau
              • Nên ưu tiên làm những việc có thể sẽ khiến ta phải viết lại kế hoạch
              • Sự ghi chú tạm để để sau thôi cũng có khi tốn vài tiếng
              • Việc bàn kế hoạch sẽ có nhiều chủ đề đâm ngang mà cũng phải bàn cho rốt ráo
              • Việc lập kế hoạch là để giảm những hệ quả không lường trước được và tạo ra được sự bền vững dài hạn
              • Việc ưu tiên ra quyết định nhanh làm ta thấy thảo luận và dành thời gian xây dựng kế hoạch và nghiên cứu là phí thời gian
              • Để không bị đối thủ đấm vào mồm mà còn đấm được vào mồm hắn thì phải lên kế hoạch
              • Dữ liệu cho dự đoán tin cậy về hành vi người dùng
              • Dữ liệu cho ta biết hành vi của một người, nhưng không nói lý do họ làm điều đó
              • Sự miễn phí chỉ có ích khi ta cần phản hồi của người dùng, hoặc khi nền tảng của ta cần hiệu ứng mạng
              • ❓Với những người mà mình biết sẽ có cố gắng tìm hiểu mình, mình nên tiếp tục cho họ thấy mình có những thứ họ cần, hay là cho họ thấy mình là như thế nào
                • Có 4 loại câu hỏi: đặc điểm, thái độ, lòng tin, hành vi
                • Khảo sát thường được dùng để kiểm chứng các phát hiện quan trọng có được từ phỏng vấn trên quy mô lớn
                • Khảo sát tốt nhất là chỉ có một câu. Người chịu khó trả lời câu hỏi mở thường là người đã quý mến mình sẵn rồi
                • Khảo sát định lượng chỉ có tính chính xác tương đối
                • Vì câu hỏi nghiên cứu thường là câu hỏi mở, nên ta cần chuyển thành câu hỏi định lượng được
                • Các câu chuyện mà người dùng kể được lấp đầy bởi khoảng trống mà họ kỳ vọng vào thế giới
                • Persona tuy tạo sự đồng cảm với người làm sản phẩm, nhưng lại chứa quá nhiều giả định
                • Segmentation là một nhóm user, còn persona thường là một chân dung có tính đại diện của nhóm đó
                • Đừng dùng câu chuyện người dùng (user story), mà hãy dùng câu chuyện công việc (job story)
                • ❓Persona khác gì với segmentation
                • ❓Persona là exemplar của segmentation
              • Phỏng vấn
                • 5 người dùng đầu tiên phát hiện 85％ vấn đề ở sản phẩm
                • Hãy hỏi người dùng họ cần sản phẩm này để giải quyết việc gì
                • Insight sẽ thường ra ngay lúc phỏng vấn
                • Khi phỏng vấn hãy hỏi cả về hành vi, đừng chỉ hỏi về lý do họ làm điều đó
                • Kết quả phỏng vấn phải actionable
                • Một số ví dụ về mục tiêu nghiên cứu
                • Nghiên cứu người dùng không nên là một bước, mà nên là một hoạt động diễn ra liên tục
                • Nếu có thể phỏng vấn liên tục thì không gặp phải áp lực hỏi quá nhiều
                • Phần lớn các câu hỏi nghiên cứu không thể sử dụng để hỏi trực tiếp
                • Phỏng vấn là để hiểu vấn đề người dùng gặp phải, không phải để cải thiện giải pháp
                • Phỏng vấn người dùng nên được diễn ra liên tục, tốt nhất là hàng tuần. Khảo sát thì không nên nhiều, mỗi quý một lần là được
                • Phỏng vấn phù hợp để hiểu lý do cho một hành vi của một người
                • Phỏng vấn phù hợp để đánh giá cách tiếp nhận hay thái độ
                • Phỏng vấn thường kém chính xác trong việc dự đoán các hành vi tương lai của người dùng
                • Trong nhiều trường hợp, kết quả phỏng vấn bị rơi vào quên lãng
                • Trả tiền cho người phỏng vấn sẽ khiến họ làm việc chuyên nghiệp
                • Tìm hiểu vào bối cảnh, không chỉ hành vi đơn lẻ
                • Việc phỏng vấn làm ta mệt và muốn nghỉ ngơi, nhưng ta vẫn phải tiếp tục làm
                • ❓Câu hỏi khiến cho đáp viên muốn nói dối
                • ❓Có nên phỏng vấn một người nhiều lần để vét cạn suy nghĩ của họ về các giả thiết của mình
                • ❓Có nên yêu cầu người tham gia phỏng vấn phải đọc trước cái gì không
                • ❓Có nên đưa câu hỏi trước cho người tham gia phỏng vấn đọc trước không. Có nên cho họ coi kết quả ghi chú của mình không
                • ❓Làm sao để cho họ tiếp tục nói hết ý của mình khi mà họ không có nhiều thời gian cho mình, và mình cũng không có nhiều tiền để trả họ
                • ❓Người dùng thấy không hiểu ý đồ của mình và giải thích nhiều vì nghĩ là mình không hiểu
                  • Người dùng dịch vụ của mình thường phản hồi những thứ họ chấp nhận được. Người dùng dịch vụ của đối thủ thường phản hồi những thứ họ không chấp nhận được
                  • Người thích mình thường có nhu cầu khác về sản phẩm so với người không thích mình
                  • Nên phỏng vấn cả những người không nằm trong nhóm đối tượng mục tiêu của mình
                  • Nên phỏng vấn một tập người dùng nhiều lần, nhưng không nên một người nhiều lần
                  • Việc chọn đối tượng phỏng vấn phụ thuộc vào việc giả định của mình liên quan đến hành vi nào
                  • Con người không muốn mâu thuẫn với những điều mình nói ra
                  • Con người nhiều khi không nói dối mà chỉ đang lý tưởng hoá bản thân
                  • Người có nhu cầu thường để lại ấn tượng nhiều, nhưng số lượng không nhiều trong thị trường
                  • Người dùng nói thích một tính năng không có nghĩa là họ sẽ bỏ những sản phẩm khác để đến với tính năng của mình
                  • Người dùng thường không nói không với những tính năng mới
                  • Sự tiêu cực của người dùng là cơ hội làm dự án
            • Khoảng 20％ người mở tab lên là tắt ngay hoặc để đó không đọc
            • Người muốn có giải pháp sẽ muốn đọc nội dung dài
            • Người đã biết xài công nghệ sẽ muốn tiết kiệm thời gian
            • Những tính năng khác của app hấp dẫn hơn tốc độ app, trừ phi nó quá chậm
            • Trong số những người chịu đọc, về trung bình họ dành ra 25 s đầu để hiểu giao diện, các tính năng khác và hình ảnh. Sau đó cứ 100 chữ thì đọc thêm 4.4 s, cỡ 18 chữ
        • Quỹ, gọi vốn
          • Hãy nhắm còn đủ tiền cho khoảng 20 đến 30 lần thất bại
          • Không thể làm dự báo tài chính dài hạn khi chỉ mới có một vài người dùng
          • Người cho tiền thấy mình đáng được cho tiền nhất khi không thấy mình cần tiền
          • Nhà đầu tư đầu tư vào bạn và vào câu chuyện của startup
          • Trước khi gây quỹ cần biết mục tiêu của mình là gì
          • Việc thuê ngoài chỉ giải quyết được một lần, trong khi phải thử rất nhiều lần
            • Người đã muốn tiết kiệm thời gian sẽ chấp nhận trả phí
            • Nhiều người thấy việc không thu phí thì chỉ làm cho vui, dễ bug
            • Crowdfunding depends on highly visible public work
            • Funder exclusive writing should be a secondary by product of primary work
            • Getting Paid for Open Source Work
            • Lý do thường gặp nhất của những người ủng hộ trên Patreon là để sản phẩm mà tác giả đang làm hoàn thành sớm hơn, hơn là để cảm ơn những gì họ đã làm
            • Patreon không được thiết kế để có được sự tương tác trực tiếp với người ủng hộ
            • Patreon quảng cáo theo ngôn ngữ của kinh tế quà tặng, nhưng cách vận hành lại theo kinh tế thị trường
            • Patreon vận hành gần giống như một cuộc mua bán hơn là hoàn toàn ủng hộ
            • Nhà đầu tư tìm kiếm tiền trong vụ đầu tư
            • Nhà đầu tư tốt nhất đầu tư vào những startup chưa có câu chuyện thuyết phục, vì khi đã có câu chuyện thuyết phục rồi thì startup có giá đắt hơn
            • Nhà đầu tư đầu tư vào việc kinh doanh, không phải ý tưởng
            • Nếu không thế nói về thành tựu của mình thì hãy nói về tốc độ của mình
            • Thiên thần dùng tiền của bản thân. VC dùng tiền của người khác
            • Thứ quan trọng không phải là ý tưởng, mà là người có ý tưởng
            • Thứ quyết định hiệu quả của việc kinh doanh là văn hoá doanh nghiệp và phản ứng của thị trường về mình
            • Để gọi vốn thì rất cần nắm chắc những con số
            • Định giá
          • Tài trợ từ doanh nghiệp, CSR
            • Hãy loại bỏ quyền lợi truyền thông tài trợ ra khỏi tài liệu mời tài trợ
            • Ít có doanh nghiệp nào làm CSR mà thực sự đặt vấn đề phát triển cộng đồng lên hàng đầu
            • 30％ of the pivotal papers from Nobel laureates in medicine, physics and chemistry was done without direct funding
            • Kinh nghiệm gây quỹ cho dự án nghiên cứu độc lập
        • Thành lập dự án
          • Làm thứ một số người rất cần quan trọng hơn là làm thứ nhiều người thấy hay
          • Trực giác về con người thường đúng. Trực giác về cách startup hoạt động thường sai
            • Chiếm lĩnh thị trường nhỏ trước
            • Hiểu về quản trị chỉ cần thiết khi đã có thành công bước đầu. Trước đó thì hãy chỉ tập trung vào sản phẩm
            • Không có giải pháp nào cho người sáng lập để giải quyết sự quá tải ngoài những lời khuyên chung chung
            • Làm người sáng lập có hại cho việc cân bằng cuộc sống
            • Nhà đầu tư không ăn cắp ý tưởng vì phải cạnh tranh với các nhà đầu tư khác
            • Nhà đầu tư là người ra quyết định cuối cùng về sản phẩm, không phải người dùng
            • Những dự án ngoài lề thường là ý tưởng tốt cho startup. Những ý tưởng chỉ để có một startup lại thường không tốt
            • Quá trình chú ý và ghi nhớ ép ta phải đơn giản
            • Startup = tăng trưởng
            • Startup giải quyết những vấn đề nghe thì tồi
            • Sự đơn giản ép ta phải làm nó cực kỳ tốt
            • Việc kể ý tưởng startup ra thường không phải là nguy hiểm, vì không ai cạnh tranh với ý tưởng tồi
            • Ý tưởng startup lớn thách thức căn tính của bạn
            • Đa số startup không chết vì cạnh tranh với đối thủ, mà vì không có người dùng sản phẩm của mình
            • Đừng nhìn vào đối thủ cạnh tranh, mà hãy nhìn vào người dùng
          • Gốc của thương hiệu là văn hoá doanh nghiệp
          • Không nên có quá 20 nhân sự khi chưa có sản phẩm phù hợp thị trường
          • Sociocracy
          • Văn hoá giao tiếp low context thường có ở tổ chức phẳng. Văn hoá giao tiếp high context thường có ở tổ chức phân cấp
          • ❓Thành viên nòng cốt là người chịu trách nhiệm lớn nhất hay là người có nhiều đóng góp nhất
            • Bội thực chat nhóm gây phân tán nguồn lực, mất tập trung, tăng rủi ro lộ dữ liệu
            • Có sự đánh đổi giữa quá tải thông tin và cập nhật thông tin kịp thời
            • Việc muốn các thành viên sử dụng Discord thay cho Facebook hay Zalo thường khó khăn
            • Một người sẽ tiếp tục được thăng chức dựa trên thành tích trong vai trò hiện tại cho đến khi họ đạt đến một vị trí mà họ không đủ năng lực thực hiện tốt
            • Người lãnh đạo tốt là người tránh được khủng hoảng ngay từ đầu chứ không cần vượt qua nó. Nhưng vì vậy, họ sẽ không có câu chuyện thú vị nào để kể
            • Người người vạch chiến lược hay nhiều khi được giao triển khai luôn, hoặc người làm chuyên môn tốt nhiều khi được đề bạt lên làm quản lý, lãnh đạo
            • Vị trí càng cao trong tổ chức thì đề xuất càng dễ bị cấp dưới hiểu thành yêu cầu phải làm
            • Thảo luận có tính xây dựng là để tìm kiếm sự hiểu nhau, không phải để tìm kiếm sự đồng ý
            • Việc có quá nhiều ý kiến làm ta thấy loạn
            • Đa số những lúc cần phải ra quyết định thì đều có nhiều áp lực
            • Có nhiều người đăng ký tham gia nhưng chỉ để thoả mãn sự tò mò
            • Không cần kiếm thêm nhân sự khi không thấy quá nhiều việc
            • Tìm được người cùng muốn làm chung với mình và đủ rảnh là rất khó
            • Từng làm chung với nhau trước khi tuyển dụng sẽ tốt hơn là phỏng vấn
            • Có một quy trình đánh giá năng lực định kỳ sẽ làm giảm vấn đề khi tăng lương hoặc đuổi việc nhân viên
            • Một nhóm đáng tin là nhóm mà các thành viên có thể nói lên sai lầm của mình
            • Nhìn thấy được người kia đang làm gì làm tăng sự tin tưởng đối với họ
            • Văn hoá tổ chức là những giá trị, niềm tin và hành động của mỗi thành viên giúp đóng góp cho sứ mạng của nó
            • Chuyển giao tri thức rất khó khăn
            • Nếu thất bại nhanh hơn thì sẽ học nhanh hơn
            • Tổ chức nào học nhanh hơn đối thủ thì sẽ có lợi thế cạnh tranh lớn hơn
        • Chiến dịch
        • Cân bằng
        • Công cụ
        • Cảm xúc
        • Dự án
        • Game hoá
        • Giả định
        • Kiến thức
        • Phản hồi
        • Phức tạp, phức hợp
        • Rủi ro
        • Rủi ro
        • Sáng tạo
        • Thành quả
        • Thời gian, lịch
        • Triết học
        • Tình tiết
        • Tóm tắt, mục lục
        • Tự tổ chức
        • Điều không biết
        • Đồ thị mạng lưới
          • Chuyên gia
          • Chuyên nghiệp
          • Cạnh tranh
          • Giá cả
          • Tiền
          • Đầu tư
        • Nhận thức
          • Chú ý
          • Cấu trúc
          • Diễn giải, đọc
          • Gánh nặng nhận thức
          • Học
          • Hỏi
          • Insight
          • Không gian
          • Lập luận
          • Mental modal
          • Mẫu hình (pattern)
          • Ngôn ngữ
          • Não
          • Phân loại
          • Trí nhớ
          • Trải nghiệm
          • Trực giác
          • Văn bản
          • Vật thể
          • Ý tưởng
          • Đánh đổi
          • Ẩn dụ
            • Bản đồ
          • Gây quỹ
          • Hỗ trợ
          • Quan sát tham dự
          • Công việc
          • Kế hoạch
          • Phi tuyến
          • Quỹ
          • Sản phẩm
          • Thước đo, đo lường, chỉ số, KPI
          • Backup
          • Đơn giản
          • Ưu tiên
          • Ra quyết định
          • Thảo luận
          • Tin tưởng
          • Văn hoá
        • Bing AI
        • Emilie Durkheim
        • James Clifford, Về Tính Uy Quyền của Khảo tả Dân Tộc Học
        • Kendy
        • Neilsen Norman Group
        • Nguyễn Hoài Vân
        • Nguyễn Đức Lộc
        • Paul Graham
        • Phạm Trường Sơn
        • Seth Godin
        • Tự ngẫm nghĩ, trải nghiệm
        • Veritasium
        • Wikipedia
        • Y Combinator
        • Nngroup
        • Điệp
          • Google Support
          • IBM
          • Phạm Đình Khánh
          • Viblo
          • freeCodeCamp
          • Tuhocict
          • ABG Open Special 2023
          • Tiền không mua được gì
          • Tạp chí ngân hàng
          • Andy Matuschak
          • Bret Victor
          • Maggie Appleton
          • Đừng bắt tôi nghĩ
          • Bùi Quang Tinh Tú
          • Doing project wiki
          • Hoàng Đức Minh
          • CORE Econ
          • Media for Thinking the Unthinkable
    • 📐 Dự án
      • Từ việc phá vỡ silo thông tin và sử dụng hiệu quả các nguồn lực cộng đồng, đến hệ thống quản lý niềm tin và nền kinh tế không dùng tiền: vai trò của các phần mềm ghi chú động lưu dữ liệu tại máy người dùng và ở định dạng đơn giản
      • Mở ra một công ty giống như nhảy xuống vực và lắp được máy bay trong lúc rơi xuống
      • Đo lường
      • C Obsidian, quản lý dự án và công cụ nghĩ
        • 3 Thành phẩm
          • Ý tưởng thực hành phát triển sản phẩm lên chính nhóm Product Maker Vietnam
          • Các buổi cố vấn riêng
          • Các buổi giới thiệu vault
            • Các buổi chia sẻ vault cá nhân
            • Demo tại nhóm phát triển sản phẩm
          • Các buổi họp xây dựng kế hoạch phát triển
            • 15 3
            • Phiếu đăng ký tham gia buổi lên kế hoạch xây dựng
          • Các bài học trên vault
            • 100％ bài học có thành quả cần có
          • Các nghiên cứu về người dùng
            • Khảo sát người sử dụng Obsidian
            • Các nghiên cứu lý giải lý do người dùng rời bỏ, hoặc chưa đóng góp
              • Các buổi phỏng vấn người tham gia tích cực trong kênh Obsidian tiếng Việt về cảm nhận, nhu cầu của họ về vault và lý do chưa đóng góp
                • Hướng dẫn phỏng vấn người tham gia tích cực trong kênh Obsidian tiếng Việt
            • Các nghiên cứu về nhu cầu sử dụng công cụ quản lý dự án cộng đồng
              • VOGE
                • Bài đăng kêu gọi phỏng vấn
                • Khởi động
          • Các nghiên cứu về sản phẩm
            • Bộ cài
              • Tôi không tải được bộ cài
            • Web
          • Kế hoạch phát triển dự án
          • Kế hoạch tổng
          • Thành quả mong muốn khi hết quý
            • Số người tham gia mới (user acquisition)
            • Số người tiếp tục tham gia theo thời gian (retention)
            • Quản lý dự án
            • Tự học
          • Nhu cầu sử dụng
          • Dự án này cần những gì để phát triển
          • Hướng dẫn tải kho
          • Khác biệt giữa cộng đồng Obsidian tiếng Việt ở Facebook và Discord
          • Mọi người hay thảo luận ở đâu？
          • Những dấu mốc
          • Mục tiêu
          • Tôi có thể giúp gì?
          • Tại sao lại cần tải kho về hơn là đọc trên web?
          • Về chữ Nguồn
          • Giả thiết về người tham gia
          • Giả thiết về nhu cầu công việc
          • Giả thiết về tiếp nhận của người đã đọc bài Các buổi đáp ứng nhu cầu học cách sử dụng công cụ và tư duy lập trình
          • Giả thiết về tiếp nhận của người đọc bài giới thiệu buổi hướng dẫn cụ thể
          • Giả thiết về đối tượng cần học cách lập trình
          • Mỗi tuần có 450 người học
          • Kế hoạch
            • Kế hoạch tổ chức các buổi hướng dẫn sử dụng Trấn Kỳ
          • Nghiên cứu người dùng
            • Chuyển từ giả định nghiên cứu sang bảng hỏi định lượng thế nào cho hiệu quả?
            • Khảo sát người muốn tham gia nhóm học lập trình
              • Bản khảo sát nhu cầu học lập trình
              • Mục tiêu phỏng vấn
              • Trải nghiệm của họ thế nào
            • Phiếu đăng ký tham gia CBĐỨNCHCSDCCVTDLT
            • Bàn làm việc Google Calendar
            • Các buổi đáp ứng nhu cầu học cách sử dụng công cụ và tư duy lập trình cho nhu cầu công việc
            • Tự động tạo liên kết UTM hoàn chỉnh chỉ bằng những thông tin tối thiểu (tên bài, nơi đăng)
          • Buổi hướng dẫn và thảo luận
          • Các buổi đáp ứng nhu cầu học cách sử dụng công cụ và tư duy lập trình cho nhu cầu công việc
          • Giải thích thêm về việc quyết định giá
          • Khi nào thì chiến lược định giá "trả tuỳ tâm" đạt được sự bền vững?
            • Lộ trình hướng dẫn cho chị Hoà (kế toán, dữ liệu)
            • Kết quả đầu ra
            • Hướng dẫn đọc code cho người thấy việc biết lập trình là quan trọng nhưng không thể biến nó trở thành ưu tiên cao nhất
            • Các buổi hướng dẫn tích hợp Trấn Kỳ vào hệ thống quản lý
            • Hiểu về dữ liệu cho người làm kế toán
        • Trong các nhu cầu, kỹ năng sau đây, nhu cầu nào bạn đang gặp khó khăn trong việc giải quyết và muốn được hướng dẫn, thảo luận thêm?
        • Giả thiết
        • Nghiên cứu người dùng
          • Đào Phương Anh
        • ABG Alumni
        • Dòng họ VN
        • Dự án phi lợi nhuận cần gì khi cần lập trình
        • Plugin
        • Vũ Thị Ngọc Hà
          • 3 người có 1 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực phi lợi nhuận nhận phỏng vấn
            • 50％ người xây vault kết nối nhu cầu của mình tới vault chung
            • 20％ người tham gia liên thông dữ liệu với các vault khác
            • 40％ người tham gia biết dùng Git
            • 50％ người đóng góp đáp ứng được các nhu cầu khác của họ
            • 100 nhóm dự án thấy vault ❝Tự học Obsidian❞ giúp họ trong việc học Obsidian và quản lý công việc
            • 1000 người mở vault 3 lần
            • 10000 người biết tới sự tồn tại của vault
            • 2000 người mở vault 1 lần
            • 2500 người tải bộ cài về
            • 4000 người nhấp vào link tải
            • 50 nhóm dự án cộng đồng tham gia các buổi học về Obsidian
            • 500 người mở vault ít nhất 10 lần
            • 50％ người dễ dàng tự sử dụng
            • 50％ người hỏi về sau buổi demo
            • 50％ người thấy được sự khác biệt với những phần mềm khác và ý nghĩa của sự khác biệt đó
            • 80％ người mới đến được nơi họ cần đến trong 3 giây
            • Người làm vault để quản lý cuộc sống của họ
            • 1 người tham gia phỏng vấn mỗi tuần
            • 100％ người tham gia cho phản hồi về độ hấp dẫn của bài học
            • 20％ người tham gia tìm hiểu về Quả Cầu
            • 3 người có 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực phi lợi nhuận nhận phỏng vấn
            • 3 nhóm chỉ cần đi học không bị mất tiền
            • 50％ người chia sẻ vault cho bạn bè
            • Nhật hoàn thiện được vault giáo trình Obsidian
            • 100 dự án cộng đồng thấy Obsidian giúp họ xây dựng cộng đồng mạnh
            • 50 nhóm dự án sử dụng Obsidian để quản lý kiến thức và công việc
        • 4 Các bên liên quan
              • Người đang dùng Google Drive
              • Người đang dùng Notion cho QLDA
              • Người muốn hỗ trợ người khác xây vault
              • Người tham gia kênh Obsidian tiếng Việt
              • Người theo dõi QC
              • Người đóng góp nội dung
              • TNV QC
              • Người muốn quản lý cuộc sống cá nhân
              • Người muốn quản lý dự án, tổ chức
              • Người muốn xây dựng cộng đồng hoặc mạng lưới
              • Người tò mò về Obsidian
              • Người có viết plugin
              • Người tham gia thầm lặng kênh Obsidian tiếng Việt
              • Người tham gia tích cực kênh Obsidian tiếng Việt
              • Người đã dùng Git mức 1
              • Người đã dùng Git mức 2
              • Người đã dùng Obsidian mức 1
              • Người đã dùng Obsidian mức 2
        • 5 Giả thiết
            • Chỉ có việc lưu dữ liệu ở dạng văn bản và ở trên máy người dùng mới có thể giúp liên thông dữ liệu một cách dễ dàng nhất
            • Người dùng sử dụng dễ dàng Obsidian
            • Người muốn đóng góp có biết cách đóng góp
            • Obsidian hữu ích để quản lý công việc
            • Việc có sẵn dữ liệu của các bên khác trong CSDL của mình sẽ giúp mình hoạch định tốt hơn
            • Các dự án có lợi nhuận không quan tâm đến các nhu cầu khác của nhóm mình
            • Các tổ chức trong lúc mới hình thành rất mong có ai kết nối giùm
            • Cảm thấy sự hợp tác giữa các nhóm dự án chưa đạt được hiệu quả tối ưu, dù họ có nhiều nỗ lực
            • Họ có quá nhiều việc cần ưu tiên
            • Mình có quá nhiều việc cần ưu tiên
            • Việc phải nói chuyện nhu cầu của nhau là mệt mỏi
            • Kế hoạch phát triển công cụ cho hệ sinh thái
          • Buổi thảo luận về việc xây dựng mạng lưới đối tác, các bên liên quan
          • Bài viết về vấn đề về hệ sinh thái
          • Kho địa điểm để chọn nơi gặp mặt
          • Kết quả truyền thông cũ
          • Từ việc lưu dữ liệu tại chỗ
            • ABG
            • Hanoi Grapevine
            • Lê Nguyễn Tường Vân
            • Nguyễn Cảnh Bình
          • Giả thiết
          • Mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu
          • Thông tin cơ bản
          • đối ⊷ thoại: Chương trình tìm và chia sẻ kho kiến thức, tài nguyên đến với mọi người
          • Giới thiệu đối ⊷ thoại
          • Bối cảnh
          • Không gặp vấn đề với các ký tự tiếng Việt
          • Mở các cuộc đối thoại với cộng đồng
          • đối ⊷ thoại: Rút gọn liên kết và thống kê lưu lượng truy cập cho các dự án, tổ chức hiện diện trên nhiều nền tảng
          • Biết được phiếu khảo sát hoặc phiếu đăng ký được nhóm đối tượng nào quan tâm nhiều hơn
          • Tăng độ nhận biết và huy động sự quan tâm tới những nguồn tài nguyên quan trọng
          • đối ⊷ thoại
        • Hướng dẫn truyền thông
            • 06-11
            • 03-02
            • 10-11
            • 10-11
            • 10-11
            • 09-11
              • Công cụ nghĩ
              • Data driven
              • Phân loại câu nhập
              • Câu hỏi khảo sát > Làm sao để tự động phân loại dữ liệu trên Excel, AppScript?
              • Phân loại chi tiêu
              • Phân loại câu nhập
              • Phân loại câu nhập
              • Sản phẩm, phân tích kinh doanh
              • Chuyển đổi số
              • Các buổi đáp ứng nhu cầu học lập trình
              • 29-10
              • Phân loại chi tiêu
              • Trong các nhu cầu, kỹ năng sau đây, nhu cầu nào bạn đang gặp khó khăn trong việc giải quyết và muốn được hướng dẫn, thảo luận thêm?
              • Cho em hỏi có công việc nào về nhập liệu excel ko?
              • Bàn làm việc Google Calendar
              • Bàn làm việc Google Calendar
              • Tự động tạo liên kết UTM hoàn chỉnh chỉ bằng những thông tin tối thiểu (tên bài, nơi đăng)
              • Phân loại câu nhập
              • Phân loại câu nhập
              • Bạn gặp khó khăn nào về nhu cầu nào
            • Facebook page QC
            • LinkedIn
            • Discord QC
              • 06-11
    • 📜Tài nguyên
      • Làm sao để tìm được thứ cần tìm khi không biết từ khoá chính xác của nó?
      • Giải pháp kỹ thuật
        • Cách để tìm công cụ đúng nhu cầu của mình
        • Học Git
        • Khai thác một từ khoá
        • Khi bạn bị hỏi là sao không google, hãy trả lời rằng liệu có bao giờ họ cũng đi hỏi người ta mà không google không
        • Làm việc trong tiếng ồn
        • Những thứ có thể làm trong khi không có được thời gian để tập trung lâu
        • Viết tài liệu đặc tả yêu cầu
          • GitHub không phải là dịch vụ mã nguồn mở, dù nó tự nhận rằng nó là ngôi nhà của mã nguồn mở
          • LibGen
          • Teamliquid, Liquidpedia, tl.net
          • Tôi học được gì khi tôi học Promise trong JavaScript
            • Không reply sau 3 tháng
          • Stack Exchange
            • Không được đăng trùng vì thiết kế không cho phép, chứ không phải về nguyên tắc là sai
            • SO không xem mình là trang dạy kiến thức
            • Trường phái bớt và trường phái thêm
            • Uy quyền sự thật của Wikipedia
            • Đóng góp vào Wikipedia
          • Các công việc tổ chức một buổi họp
          • HDMI không dây
          • Kinh nghiệm setup khi có cả online và offline
          • Làm livestream và video
          • Nơi gặp mặt trực tiếp
            • Di chuyển
            • Hướng dẫn đóng góp kho địa điểm để chọn nơi gặp mặt
            • Lý do ra đời
            • Hà Nội
              • Cricket
              • Cái Giếng
              • Life Art Studio
            • TP.HCM
              • Công viên
                • Bàn ghế siêu thị chung cư GoldView
                • Sân vườn chung cư GoldView
              • Không gian làm việc chung
                • Căn tin bệnh viện
                • Phòng tự học của các trường đại học
                • SiHub
              • Nhà riêng
              • Phòng họp riêng
                • Cái Tổ Nhỏ
                • Phòng sinh hoạt chung cư GoldView
                • Viễn Đông
                • Zest X Space
                  • UAC
                  • Vẫn đang suy nghĩ space
              • Quán có phòng riêng
                • Flat White
                • ME
                • Tonkin
              • Quán không có phòng riêng
                • Mr Bean
        • Hệ hình nghiên cứu
          • Danh sách tổng hợp không sắp thứ tự
          • Danh sách từ bình chọn tập thể
          • Hướng dẫn nhập môn, bài giới thiệu, nghiên cứu tổng quan
          • Hướng dẫn sử dụng trong phần mềm
          • Hệ thống quản lý nội dung
          • Không gian vector từ
          • Môi trường tạo khả năng
          • Tiếp thị
          • Trang giới thiệu sản phẩm, việc làm
          • Vét cạn từ khoá cho máy tìm kiếm
          • Điều hướng
          • Đồ họa thông tin, sơ đồ
          • Đồ thị mạng lưới giữa các ghi chú
          • Facebook vs Discord
          • LIN theo sứ mệnh quản lý tổ chức, không phải là phát triển cộng đồng
          • Server Discord
          • Untitled
          • Kinh nghiệm mua sách giấy
          • Kinh nghiệm tìm thuật ngữ tiếng Việt
          • Phương án dịch một số từ
            • Các lệnh chỉnh sửa PDF hàng loạt thường gặp
            • Cách setup cho việc đọc PDF thường xuyên
            • PDF là để in ra giấy, không phải để đọc trên máy
            • Trích dữ liệu trong PDF
            • Tạo mục lục cho PDF
          • Google Calendar
          • Google Drive
            • Discord
            • Messenger
            • Zalo
            • Butter
            • Discord (gọi video)
            • Gather
            • Google Meet
            • Messenger (gọi video)
            • Microsoft Teams
            • Zalo (gọi video)
            • Zoom
            • Miro
          • Phần mềm xây dựng cộng đồng
            • Discord, Messenger và Telegram
            • Group Facebook
            • Group Zalo
          • Config cho người quản trị
          • Các loại alias
          • Các loại tiêu đề và cách dùng chúng
          • Cách kho này được thiết kế
          • Cách sắp xếp thư mục cho các tập tin bổ trợ
          • Quản lý công việc
          • Quản lý dữ liệu cho dự án, sản phẩm
          • Quản lý kiến thức
          • Quản lý tổ chức
          • Tôi học được gì sau khi viết Graphvidian?
          • Đánh số phiên bản
          • Đánh số thư mục
          • Đọc lịch sử git
            • Airtable
            • Fibery tập trung vào xử lý dữ liệu để ra quyết định và không chịu tập trung vào việc nhập liệu, markdown hay graphview, canvas
            • Những thứ Fibery muốn giải quyết
            • Google Drive
            • Nhược điểm của Obsidian và Fibery
            • Notion
            • Tana
            • TiddlyWiki
              • Git giúp ta du hành thời gian
              • Git mở ra nhiều khả thể trong việc hợp tác
              • Git, GitHub, GitKraken
            • Obsidian
              • Các nỗ lực quản lý tác vụ trên Obsidian đa phần đều là gắn tag
              • Các plugin trong Obsidian liên quan đến Notion
              • Cách để tìm plugin đúng nhu cầu của mình
              • Obsidian Hub được thiết kế để không phải dùng plugin gì cũng dùng được ngay
              • Obsidian tập trung hoàn toàn vào việc nhập liệu và bỏ qua việc quản lý tác vụ
          • App script
          • Chỉnh sửa file hàng loạt bằng PowerShell
          • Chỉnh sửa ảnh hàng loạt bằng ImageMagick
          • Chụp màn hình bằng ShareX
          • Quản lý clipboard bằng CopyQ
          • Tạo phím tắt bằng AutoHotKey
          • Các vấn đề của plugin Digital Garden trong việc tạo trang web từ kho
          • Google Analytics, Google Tag Manager
          • Sự khác biệt giữa các nền tảng viết trên mạng
          • Người dùng cá nhân hoặc dự án nhỏ có nên dùng WordPress hay không?
      • Lĩnh vực
        • Lập trình web
        • Sắp chữ, thiết kế, xuất bản
        • Xây dựng cộng đồng
        • Xây dựng hệ sinh thái
        • Hệ thống thông tin
          • Sử dụng phương pháp đánh chỉ số tập tin giúp dễ tìm kiếm (search) hơn là truy cập (navigate)
          • Việc phân loại thư mục chỉ cần theo đúng thư mục đó, không nhất thiết phải tạo thành một cây thống nhất
            • Giao diện block cho phép người dùng linh hoạt hơn mà vẫn giữ được sự cấu trúc
            • Khó có thể copy dữ liệu dạng block giữa các app khác nhau
            • DBMS cấu trúc những cách ta tổ chức và tương tác với mọi dữ liệu được lưu trữ
            • Dữ liệu dưới dạng cơ sở dữ liệu đảm bảo các bên tham gia nhập dữ liệu cùng một định dạng
              • Semantic web là một giấc mơ để tạo ra một thế giới có cấu trúc
              • The Semantic Web is essentially a distributed objects framework
              • Thế mạnh của RDF triplestore là tạo ra những liên kết mới không có sẵn lúc nhập vào
            • Dữ liệu dưới dạng văn bản là dạng dữ liệu phi cấu trúc
            • Muốn quản lý phiên bản một cách hiệu quả thì phải dùng văn bản thuần
            • Tệp là thứ mà nhiều chương trình khác nhau đều đọc được
            • Văn bản trơn là dạng dữ liệu đơn giản nhất
        • Hợp tác làm việc
          • Groupware giúp cho việc cộng tác trong nhóm và giao tiếp giữa các thành viên trong nhóm. ERP giúp cho việc quản lý toàn diện các hoạt động của doanh nghiệp
          • Groupware requires careful implementation into a group setting, and product developers have not as yet been able to find the most optimal way to introduce such systems into organizational environments
          • Hợp tác thời gian thực không thực sự cần thiết trong đa số trường hợp. Đa số đều là hợp tác phi đồng bộ
          • Máy không mệt khi phát sự kiện cũng như lắng nghe sự kiện
          • Real time collaboration isn't necessary in most cases, but asynchronous collaboration
          • Sơ đồ kết nối
          • Sự kiện chỉ thông báo về sự thay đổi chứ không kỳ vọng một chương trình phản ứng với nó
          • Sự kiện là một sự thay đổi về trạng thái
          • The assumption of centralization is deeply ingrained in our user experiences today, and we are only beginning to discover the consequences of changing that assumption
          • Việc hợp tác làm việc thời gian thực với dữ liệu được lưu ở máy cá nhân là một bài toán khó
          • Cứt bò cứt ngựa trong thời đại dữ liệu
          • Mạng từ
          • Sự phân loại
            • Chỉnh link distance nhỏ nhất và link force lớn nhất để thấy rõ từng cụm nút
            • Concept map, knowledge graph
            • Lý thuyết đồ thị
            • 70％ thời gian chỉ là để làm sạch dữ liệu
            • Các công cụ lắng nghe xã hội có sẵn giống như một ảnh chụp màn hình nhanh về những gì đang diễn ra
            • Feature Extraction, Text Representation, Text Extraction, Text Vectorization là những cái tên khác nhau cho cùng một thứ
            • Xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP)
            • Xử lý ngôn ngữ tự nhiên chính là một công cụ nghĩ
              • Bản chất của mô hình chủ đề là tô màu cho văn bản và từ
              • Mô hình chủ đề rất hữu dụng cho việc diễn giải
              • Ngoài việc sử dụng mô hình chủ đề và tạo cơ sở dữ liệu, các dự án nhân văn số dường như không sử dụng các lĩnh vực khác của công nghệ thông tin
              • Nhân văn số sử dụng mô hình chủ đề rất nhiều
              • Các dự án, công cụ, tài nguyên cho nhân văn số
        • Lập trình hướng vật thể
          • 4 đặc điểm của lập trình hướng vật thể
          • Alan Kay và Bjarne Stroustrup là đại diện của 2 trường phái khác nhau về lập trình hướng vật thể
          • Chưa rõ lý do vì sao lại dịch object ra thành đối tượng chứ không phải vật thể
          • Các ngôn ngữ tiến hoá dần để trở thành Lips
          • Hoạt động trung tâm của lập trình hướng vật thể là phân loại
          • Mọi ngôn ngữ bậc cao đều là cú pháp đường của assembly
            • Biểu thức (expression) là những thứ trả lại một giá trị nào đó
              • Giao diện là cái khuôn của phương thức
              • Phương thức cho ta biết mình có thể làm gì với vật thể đó
              • Phương thức phải gắn lên một vật thể cụ thể nào đó để có tác dụng
              • Lớp là một cái khuôn để tạo các vật thể cho nhanh
              • API là giao diện của một chương trình
              • Giao diện
              • Package và library là những cái tên khác nhau cho cùng một thứ
              • JSON là cách để biểu diễn vật thể ra chữ
              • Không cần biết vật thể chứa dữ liệu gì, chỉ cần quan tâm nó làm được gì
              • Thay vì ta thao túng trực tiếp dữ liệu, ta điều khiển vật thể qua phần giao tiếp của nó với bên ngoài
              • Việc đóng gói (encapsulation) giúp ta không cần quan tâm vật thể lưu dữ liệu thế nào, mà chỉ cần quan tâm tới thuộc tính và phương thức của nó
              • Vật thể ngoài tự nhiên không chứa hướng dẫn để sử dụng nó. Vật thể trong máy tính có hướng dẫn sử dụng nó
              • Vật thể được tạo nên bởi những thuộc tính
            • Giao diện người dùng, logic, dữ liệu là 3 thành phần cơ bản cho một chương trình. Mỗi thành phần này có mục tiêu khác nhau, kỹ thuật xử lý khác nhau. Không thể trộn lẫn lộn với nhau được.
            • Mẫu thiết kế là những giải pháp cho những vấn đề thường gặp trong lập trình mà nhiều thế hệ lập trình viên đã đúc kết và chứng minh tính hiệu quả của nó
          • Dùng điện thoại trên giường gây rối loạn giấc ngủ
          • Email làm quá tải
          • Không nên dùng chai nước nhiều lần
          • Mỗi một vị trí trong phòng nên được dùng cho một chức năng duy nhất
          • Thôi đừng hảo ngọt nữa
          • Những lý do để khó duy trì việc ngủ sớm
          • Xem điện thoại trước lúc ngủ làm khó ngủ
          • Điện thoại làm tăng sự lo lắng
            • Thoái hóa cột sống
            • Trĩ
            • Viêm loét dạ dày
            • Đau ngực do trào ngược dạ dày
            • Bàn phím
            • Các chấn thương ở tay thường gặp
            • Ghế sofa có hại cho cột sống
            • Gù lưng
            • Việc ngột CO₂ xảy ra nhiều hơn chúng ta tưởng
            • Ô nhiễm tiếng ồn
        • Thiết kế thông tin
          • Bỏ hết những thông tin thừa khi làm biểu đồ
          • Minh hoạ dữ liệu không nhất thiết phải chính xác, mà chỉ cần đủ để đặt câu hỏi
          • Minh hoạ vịt
          • Vì biểu đồ cột thể hiện giá trị của biến nên không được cắt ngắn trục tung. Còn biểu đồ đường thể hiện sự biến thiên của biến nên cắt ngắn trục tung được
        • Tiếp thị số
            • Chiến dịch là sản phẩm
            • Các URL dài có thể là organic traffic chứ không phải direct traffic
            • Các organic branded traffic nên được xem như là direct traffic
            • Dữ liệu từ phân tích web chỉ nói người dùng ngừng đọc ở đâu, chứ không nói cho ta biết vấn đề là gì, không nói cho ta biết ta nên đi đâu
            • Một số medium cho blog: social, referral, forum, blog, chat, form
            • Social về bản chất là referral, nhưng được tách ra để phân tích sâu hơn
            • Web analytics đã thay đổi trong nhiều năm qua
      • Nhu cầu công nghệ
          • Cơ sở dữ liệu
          • Quản lý thời gian cho cả nhóm
          • Truy vấn dữ liệu
          • Tạo dashboard
          • Xây dựng hệ thống quản lý, báo cáo nhu cầu các bên
          • Xây dựng hệ thống tri thức cộng đồng
          • Đọc sách, dịch thuật
            • Phân loại dữ liệu tự động
            • Tạo danh sách hạch toán hàng loạt vào các phần mềm kế toán
            • Tự động hoá các công việc lặp đi lặp lại
            • Tự động nhập sự kiện vào lịch
            • Tự động đăng bài
            • Cào web
            • Lấy liên kết và tạo liên kết UTM rút gọn
            • Tạo web
            • Tổng hợp nội dung, tin tức, sự kiện từ các website
          • Chèn ảnh, bảng, sơ đồ, mục lục, ghi chú, song ngữ, trích dẫn theo đúng ý
          • Element tương tác
          • Hệ thống quản lý kiến thức
          • Khu vườn số
          • Kiểm soát phiên bản (version control)
          • Tài liệu động
          • Vẽ trên bảng trắng
          • WYSIWYM
          • Chạy thống kê
          • Tạo đồ thị mạng lưới
          • Xác định các chủ đề có trong ngữ liệu
      • Nhu cầu công việc
        • Phát triển cộng đồng
        • Xây dựng kho tri thức, hệ thống quản lý kiến thức hoặc quản lý dự án
          • Chia sẻ kho tri thức của mình cho mọi người
          • Thúc đẩy đối thoại
          • Xây dựng mạng lưới đối tác, các bên liên quan
        • Nghiên cứu
          • Minh hoạ, sơ đồ hóa kiến thức
          • Nghiên cứu cộng đồng mạng
          • Phân tích dữ liệu định lượng
          • Phân tích dữ liệu định tính
          • Quản lý trích dẫn
          • Tra lại lịch sử ghi chép
          • Tạo biểu đồ dữ liệu
          • Tổng quan nghiên cứu. Tải bài
          • Viết bài
          • Xuất bản nghiên cứu
            • Nghiên cứu người dùng, phát triển sản phẩm
            • Nắm bắt xu hướng mạng
        • Vận hành
          • Cập nhật thông tin bên ngoài, tổng hợp sự kiện sẽ diễn ra
          • Hướng dẫn, đào tạo kiến thức, kỹ năng cho người mới
          • Hậu cần các buổi họp, trò chuyện, sự kiện
          • Nhìn tổng thể, toàn cảnh kế hoạch
          • Nắm bắt hoạt động của nhau
          • Quản lý tiền
          • Thông tin, truyền thông ra bên ngoài
          • Xây dựng thương hiệu, mối quan hệ

    Có nhiều cách mà con người dùng để thoát ra khỏi sự phức tạp

    Khái niệm::

    • Đè nén: cho rằng nó sẽ không xảy ra, đóng gói nó
    • Lặp đi lặp lại: cứ tiếp tục thử những cái mới
    • Thử nghiệm: thiết kế và kiểm định các giả thiết

    Nguồn::

    Khi cố điều khiển một hệ phức hợp bằng một hệ đơn giản, ta dễ gặp những hệ quả không mong muốn

    20 tháng 6, 2025 20 tháng 6, 2025
    Made with Material for MkDocs